Alex Zwiers is afgestudeerd aan het CIOS en is in het bezit van de trainersdiploma’s tot en met TrainerCoach-1. Als trainer was hij onder meer actief voor de voetbalschool van SC Cambuur en was hij assistenttrainer bij FC Groningen B1 voordat zijn avontuur in het Midden-Oosten begon. Meestal gaan trainers in hun nadagen naar het midden oosten, Waarom heb jij aan het begin van je cariere deze keuze gemaakt? Alex Zwiers: “De keuze om gelijk naar het midden oosten te gaan in het begin van mijn cariere was omdat ik fulltime aan de slag kon als trainer/coach bij het Qatar Football Association. Het is tegelijk een zeer goede levenservaring om in een ander land, een andere cultuur te werken. Qatar is een land dat enorm investeert in de voetbalontwikkeling en ik had een kans om daar mijn steentje aan bij te dragen. Het in aanraking komen met andere buitenlandse denkwijzes, visies over voetbal is een zeer interessant aspect. Ook meegespeeld heeft de uitdaging om er iets van te maken, om de spelers naar een hoger nivaue te brengen, met spelers die niet de bassis beheersten en ook de Engelse taal niet beheersten. Hoe ga je als coach hier mee om, dat proces is erg intersant en uitdagend.” Wat heb je precies gedaan in Qatar? Alex Zwiers: “In 2002 werd ik benaderd door Ruud Dokter om me te werken aan het voetbalproject in Qatar. Qatar Football Association wilde meer aandacht besteden aan de voetbaltalenten, om die een opleiding te geven waar de spelers zich optimaal konden ontwikkelen. Dit als doesltelling om het nationale seniorenteam op een hoger nivau te brengen. Mijn taak hierin was dat ik ging assisteren bij het scouten, trainen, plannen en wedstrijden bij het national team 1990-groep (u13). Het tweede jaar ben ik zelfstandig aan het werk geweest als trainer coach van het nationale team 1990-groep (u14). Het derde jaar zijn we overgegaan naar Aspire sport for excellence academy, hierbij werkte ik als trainer/coach met dezelfde groep (1990 groep u15). De trainingsintensiteit ging omhoog van 3 naar 9 trainingen samen met 1 of 2 wedstrijden in de week. Daarbij kregen de spelers een dagelijkse schoolopleiding. De bedoeling van de hoge trainingsintensiteit was dat de spelers zoveel en breed mogelijk ontwikkeld moesten worden op technisch, tactisch, fysiek en mentaal gebied. In de twee jaar daaropvolgend ben ik aan het werk geweest bij Al Garafa voetbalclub u17 en u15 waar het ging om de minder talentvolle spelers op een hoger niveau te brengen en een goed brede basis te creeren waaruit de Aspire voetbal teams (Nationale Teams) weer konden vissen.
In de 4 1/2 jaar dat ik in Qatar heb gewerkt, ben ik veel in contact geweest met zeer ervaren trainers van verschillende nationaliteiten. Het was altijd een boeiend aspect. Je hoort allemaal verschillende visies van verschillende nationaliteiten maar ook van de verschillende coaches die wel dezelfde nationaliteit hebben. Gespreken over voetbal met deze trainers waren altijd interessant, je kreeg als jonge coach zeer veel informatie mee die je kon toepassen in de praktijk.”
Aan welke cultuurverschillen heb je het meest aan moeten wennen? Alex Zwiers: “Met het werken in het Midden-Oosten krijg je te maken met een cultuur die nog groeiende is in de sport, zowel op organisatorisch als op mentaal gebied? Wat komt er bijvoorbeeld allemaal bij kijken om te slagen in topsport? Wanneer iets groeinde is heb je altijd te maken met kinderziektes op het gebied van besluitvaardigheid, communicatie en het plannen van een gedegen jeugdopleiding met de juiste infrastuctuur. Het duurt allemaal wat langer, er zijn veel lijnen wat de ontwikkeling stagneert in het voetbal op organisatorisch gebied. Er wordt ook veel gedacht en gewerkt in concepten wat weer voor veel onstabiliteit zorgt. Alles kan snel veranderen zodat weer met een nieuwe gedachte wordt begonnen. Als coach is dit zeer moeilijk werken omdat je elke keer weer aan moet passen met de planning. Op het veld miste ik vaak de intrinsieke motivatie bij de spelers om te slagen als voetballer en om elke keer maar beter te worden. De discipline was niet van een hoog niveau. Vooral bij de clubs was dat lastig. Door de jaren heen leer je goed omgaan met het theoretische gedeelte en het praktijkgedeelte bij het vak van voetbaltrainer. Er komt veel meer bij kijken dan alleen het veldwerk, op beide vlakken heb ik ontzettend veel geleerd. Ook het communiceren met de spelers, staf en management en het duidelijkheid creeren is erg ontwikkeld door mij in deze periode. Je krijgt als trainer/coach meer geduld en kan sneller inschatten hoe je met bepaalde situaties kunt omgaan en je ziet ze ook sneller aankomen. Hoogtepunt was dat er vier spelers doorstroomden naar het Nationale Team in 1 jaar tijd en dat we in datzelfde jaar de nationale beker wonnen.” Wat raad je andere trainers aan die er over na denken om naar het midden oosten te gaan? Alex Zwiers: “Heb geduld. Denk en werk vanuit de gedachte van de locale mensen. Respecteer je collega’s. Probeer niet alles te veranderen, probeer het wiel niet opnieuw uit te vinden. Respecteer de cultuur en pas je werkwijze daarop aan. Deel je kennis met de mensen wie je werkt. Geef duidelijk aan wat je wilt en wijk daar niet van af; het moet jouw werk worden, je eigen identiteit moet er in zitten.Tegelijk moet je de mensen betrekken in je ideeen en hen laten merken dat het niet om jou gaat maar om hun. Jij bent een gastarbeider die gevraagd is om iets aan de locale mensen aan te reiken op voetbalgebied, waar zij weer beter van kunnen worden.”