Lichtere ballen, koppen niet centraal stellen. De mooiste sport ter wereld is naar de voet vernoemd. Maar je mag de bal natuurlijk óók met het hoofd raken. Gezien de gezondheid is het daarbij wel zaak het koppie te gebruiken. Zeker wanneer het om jeugdspelers gaat.
Een dilemma. Enerzijds de Gezondheidsraad die het medisch advies geeft pas na het zestiende jaar met koptraining te beginnen. Anderzijds de spelregels van het voetbal die koppen toestaan en de situaties in het veld die er simpelweg om vrágen de bal met het hoofd te raken. Wat kan een jeugdtrainer het best doen? Koptraining uitstellen tot de speler zestien is? Toch in een eerder stadium aan deslag gaan? Of moet koppen simpelweg worden verboden bij de jeugd? De KNVB helpt de balans te vinden.
LICHTERE BALLEN
Han Inklaar is sportarts van het Sportmedisch Centrum (SMC) van de KNVB. “Wetenschappelijk onderzoek heeft de Gezondheidsraad tot het advies gebracht pas na de pubertijd van een speler met specifieke koptraining te beginnen”, zegt hij. “Zeg maar vanaf zijn zestiende. De nekspieren hebben zich dan voldoende ontwikkeld en er is sprake een stabiele halswervelkolom. Begin je eerder met koppen, dan heb je een groter risico op lichte hersenschuddingen. Symptomen daarvan kunnen hoofdpijn, duizelingen en tragere reactiesnelheid zijn. Theoretisch gezien is ook de kans groter op lichte psychomotorische stoornissen. Te denken valt aan concentratiestoornissen in een latere levensfase.” Gezondheid staat voorop, maar tegelijkertijd stelt Inklaar namens het SMC dat spelers voor hun zestiende onder bepaalde omstandigheden best koptraining kunnen krijgen. “Vóór je twaalfde moet je je er in principe niet op richten. Dat is niet zo erg, want in die leeftijdscategorie vormt koppen nog maar een minimaal onderdeel van het spel en zijn spelers vooral bezig vaardigheden met hun voeten te ontwikkelen. Maar ná hun twaalfde kun je trainen op koppen, zolang je maar gebruikmaakt van lichtere ballen en zolang een speler niet klaagt over hoofdpijn,duizelingen of ‘zwart zien’. Die leeftijdsgrenzen van twaalfen zestien zijn verder natuurlijk algemene richtlijnen. Het verschilt per individu wanneer hij bijvoorbeeld een stabiele halswervelkolom heeft.”
KOPPEN NIET CENTRAAL STELLEN
Noemt Inklaar namens het SMC twaalf jaar als kritische grens, de afdeling voetbaltechnische zaken van de KNVB hanteert het liefst helemaal geen leeftijd. De voetbalbond is er geen voorstander van koppen te verbieden voor welke spelers dan ook. “Gezondheid is het allergrootste goed, maar wij vinden het ook belangrijk dat het voetbalspel intact blijft”, zegt Sander Kloos, medewerker voetbalontwikkeling. “En koppen is daar nu eenmaal een wezenlijk onderdeel van. De spelregels zeggen: je mag koppen, ook als je zes of acht bent. Binnen die speelruimte moet je wel je verantwoordelijkheid nemen. Wij zeggen daarom: je kunt een veiligere situatie creëren door het spel af te stemmen op de kenmerken die horen bij een bepaalde leeftijd.”
Voorbeelden? Kloos: “De KNVB organiseert bij de pupillen wedstrijden vier-tegen-vier en zeven-tegen-zeven. Op die leeftijd en bij die voetbalvormen heb je niet of nauwelijks kopduels. Spelers krijgen de bal zelden door de lucht aangespeeld. Komt het er tóch van, dan voorkomt het geringe gewicht van de bal eventuele schade. Voor elke leeftijdsfase is een maximaal gewicht van de bal vastgesteld. Bij mini-, E- en F-pupillen maximaal 320 gram, bij D-pupillen en Cjunioren maximaal 370 gram en vanaf de B-junioren maximaal 453 gram.” Koppen kan dan volgens de KNVB bij pupillen beter niet verboden zijn, jeugdtrainers doen er wel verstandig aan de discipline niet centraal te stellen. Kloos: “Train er niet gericht op. De KNVB is geen aanhanger van de opvatting: Koppen, je kunt er niet vroeg genoeg mee beginnen. Ga juist verantwoord met koppen om.” (Bron: knvb.nl)