Zoneverdediging: acht voordelen ten opzichte van mandekking

| Marco van der Heide | Trainersnieuws

Zoneverdediging en mandekking zijn de twee meest gehanteerde verdedigingsstrategieën. Binnen mandekking zijn spelers verantwoordelijk voor het dekken van een directe tegenstander, bij het verdedigen in de zone werkt het team samen om bepaalde zones op het veld af te schermen. In dit artikel bespreken we acht voordelen van verdedigen in de zone.

Vooropgesteld: de ene strategie is niet per definitie beter dan de andere. Zowel bij mandekking als zoneverdediging valt en staat alles met de juiste uitvoering ervan. Beide manieren van verdedigen kennen voor- en nadelen. Bovendien past elke ploeg die aan zoneverdediging doet ook elementen van mandekking toe (in de eigen zestienmeter bijvoorbeeld) en andersom (onder meer het kantelen naar de kant van de bal).

Wie beide strategieën naast elkaar legt, ziet wel een aantal grote verschillen. Zo kent het hanteren van zoneverdediging een aantal grote voordelen die binnen mandekking niet of in mindere mate aanwezig zijn. Hieronder bespreken we er acht.

1. Bepalen in plaats van reageren

Wie mandekking hanteert, is afhankelijk van de veldbezetting van de tegenstander.  Trekken de middenvelders bijvoorbeeld veel weg, door in te zakken naar de laatste linie, richting de zijlijn te bewegen of diep te gaan, dan volgen de eigen middenvelders. De tegenstander bepaalt dan in feite de veldbezetting van het defensieve team. Binnen zoneverdediging bepaalt het team dat verdedigt waar de ruimtes vallen.

2. Zones afschermen

Bepaalde zones op het veld hebben extra veel waarde. Een tegenstander die in de as tussen de verdediging en het middenveld in balbezit komt, bevindt zich bijvoorbeeld in kansrijke positie, omdat hij vanaf daar alle kanten op kan. Binnen mandekking is het moeilijk om bepaalde plekken op het veld af te schermen, omdat elke speler zijn directe tegenstander volgt. Voor een team dat in de zone verdedigt, is het gemakkelijker om de as van het veld dicht te timmeren en ‘in het eigen blok’ geen balbezit toe te staan.

3. Samenwerken als team

Binnen mandekking is elke speler in beginsel verantwoordelijk voor een directe tegenstander. Een speler die verdedigt, is dan ook vooral bezig met zijn eigen taak: zijn man mag niet aan de bal komen. Wordt hij uitgespeeld of komt hij te laat, dan heeft het verdedigende team al snel een probleem. Verdedigen in de zone werkt veel meer op basis van samenwerken. Spelers ondersteunen elkaar continu om ervoor te zorgen dat ze gezamenlijk op de been blijven.

4. Spelers op de juiste plekken

Spelers die mandekking spelen, worden nogal eens meegelokt naar posities waar ze niet thuishoren. Een buitenspeler beweegt bijvoorbeeld mee met de opkomende back van de tegenstander en komt zo tijdelijk in de laatste linie te spelen. Of een centrumverdediger dekt door op een spits die heel ver in de bal komt. De verdediger speelt op dat moment als middenvelder. Dit kan betekenen dat spelers niet in hun kracht spelen. Binnen zoneverdediging speelt iedere speler op zijn eigen positie en houdt hij die positie ook.

Trainersmaterialen

Wees optimaal voorbereid en bestel nu je coachboekjes (A4, A5 en A6), flipover en clipboard!

5. Effectiever counteren

Dat iedereen zijn positie houdt, is ook nuttig in de counter. Een buitenspeler die tijdelijk als back speelt, is niet gevaarlijk in de tegenaanval. Binnen zoneverdediging wordt ook de basisformatie in die teamfunctie gehandhaafd, waardoor de juiste teamstructuur aanwezig is voor een counter. Binnen mandekking worden spelers vaak meegetrokken en is de veldbezetting iedere keer anders. Soms zal het team toevallig goed opgesteld staan om er snel uit te komen, maar vaak ook niet.

6. Overtal creëren rondom de bal

In een een-tegen-eenduel is het doorgaans erg lastig om de bal te veroveren, zeker als de tegenstander vaardig is aan de bal en ruimte heeft. Hij kan iedere kant opdraaien en de bal daarom relatief eenvoudig in de ploeg houden. Om de bal te veroveren, is het dan ook een groot voordeel als je als team een overtal kunt creëren rondom de bal. Binnen mandekking is dat lastig, omdat elke speler bij zijn man blijft staan. Binnen zoneverdediging kan het team zo gaan staan dat er sprake is van een numerieke meerderheid rondom de bal.

7. Minder verwarring

Bij pure mandekking dekt iedereen een directe tegenstander. Dat betekent dat de tegenstander voorin een-tegen-een staat en snel gevaarlijk kan worden. Veel teams die mandekking spelen, houden daarom achterin het liefst een vrije man over. Dat betekent dat er elders op het veld een ondertal is. Het team zal dus een list moeten verzinnen om toch de bal te veroveren en dat kan voor verwarring zorgen: spelers moeten dan tóch op de juiste momenten hun directe tegenstander loslaten. Binnen zoneverdediging bestaat dat probleem niet: iedereen houdt zijn zone en dat zorgt voor rust en overzicht.

8. Energie overhouden

Tegen een ploeg die veel in beweging is, zijn spelers die mandekking hanteren erg veel onderweg. Ze lopen achter hun man aan en overbruggen zo grote afstanden. Ook het juist uitvoeren van zoneverdediging vergt kracht en energie, maar – mits de uitvoering goed is – wel minder dan bij mandekking. Iedere speler houdt namelijk meer zijn eigen positie. Dat betekent dat een team energie overhoudt in balbezit en bij het inzetten van een snelle tegenaanval.

Zoneverdediging

Wil je je team in de zoneverdediging laten toepassen? In deze video wordt met de Tactical Cam goed zichtbaar hoe verdedigen in de zone werkt.

Gebruik de Mediatheek om videofragmenten van wedstrijdsituaties te bekijken.

Hoe je deze manier van verdedigen op het trainingsveld kunt verbeteren, legt Alex Pastoor uit tijdens deze demonstratietraining.

Gerelateerd
Trainersnieuws

FC Barcelona: Het leiding geven aan een topjeugdopleiding

Trainersnieuws

Lopdrup (Brøndby): Tegenstander speelt ondergeschikte rol

Trainersnieuws

Bas Sibum: Spelers als een trainer leren denken