Een zieltogend team dat onderaan de ranglijst bungelt ontwikkelen tot een ploeg die als elfde eindigt. En het seizoen daarna het linkerrijtje bestormen met alle uitzicht op een play-off om Europees voetbal. Alfons Groenendijk kwam, zag en (voorlopig) overwon. Over het veranderen van de mindset bij ADO Den Haag, niet alleen bij spelers maar bij een hele organisatie, spreken we met de succesvolle trainer en zijn collega Dirk Heesen in het Car Jeans Stadion aan het Haags Kwartier in de residentie: ‘Het moet meezitten, dat is zeker een factor. Maar we hebben ook dingen welbewust veranderd, en daar heeft het team profijt van gehad.’
Staf erbij betrekken
‘Wanneer je constateert dat de situatie waarin je je bevindt niet goed is, moet je ergens een nieuwe start maken. Onze aanpak begon bij de staf. Dat was ook het beginpunt voor het groepsproces, want ook binnen de begeleiding was het vertrouwen weg. Het alternatief is dat je meteen de kleedkamer binnenstormt en van alles gaat roepen, maar het begint uiteindelijk bij de mensen die het collectief moeten uitdragen. We hebben er een missie van gemaakt: handhaven zonder nacompetitie te hoeven spelen.’
Afgebrand
‘In zo’n ontwikkelingsproces is het belangrijk dat spelers leren zich op de goede dingen te focussen. Ik heb Marc Lammers, de voormalige hockeytrainer, uitgenodigd om daarover te vertellen. Dan gaat het over de cirkels van invloed. Waar heb je invloed op, waar niet? De meeste invloed heb je op je eigen taak. Die positie, wat hoort daar nu precies bij? Ik ben dus heel erg gaan coachen op taken. De rest, zoals alle kritiek van televisieprogramma’s, moet je ver van je houden. Sta je onderaan, word je afgebrand. Dat is een gegeven. Ik heb zelf ook weleens een tijdje onder vuur gelegen. Ik ben gewoon gestopt met kijken. Je hebt er toch geen invloed op. Als je niet kijkt, los je veel op. En kun je je tijd wijden aan zaken die je wel kunt sturen. Dat geldt ook voor sociale media. Laat het gaan en richt je op wat helpt: train goed, eet en drink verstandig, neem voldoende rust.’
Rustbespreking
‘In de rust praat bij ons in beginsel één trainer. Dat geeft ook daadwerkelijk rust in de kleedkamer. Daaraan vooraf gaat uiteraard wel overleg tussen mijn collegatrainers en mij. Verder hebben we in de rust al de beschikking over beeldmateriaal. Onze videoanalist heeft contact met Edwin de Graaf die bij ons op de bank zit, om een of meerdere moment(en) die we van belang vinden te selecteren. Veelal bekijken we dan in de rust enkele essentiële momenten, en dan vooral met de hoofdrolspelers. Dat kan één speler zijn of bijvoorbeeld een linie. Thuis hebben we daarvoor een tv hangen in de kleedkamer, uit gebruiken we een tablet.’
Ultragespannen
‘Ik probeer dingen eenvoudig te houden en niet groter te maken dan ze zijn. Neem een aantal tegendoelpunten in de beginfase van wedstrijden. Die hebben we gehad, en natuurlijk praat je daar als staf over: hoe kan dit? Doen we dingen verkeerd, bereiden we de spelers niet goed voor? Maar naar de spelers toe maak ik er geen groot item van, want het kan ook gewoon toeval zijn. Hetzelfde geldt voor het missen van kansen. Als ik een speler daar telkens op wijs, staat hij bij de volgende kans ultragespannen voor het doel. Dat is niet wat ik wil. Gevoelsmatig denk ik dat hoe vaker ik erover begin, des te groter het probleem wordt.’
Periodisering
‘Tegenwoordig mag je dit nauwelijks zeggen, maar ik vind het best goed om van tijd tot tijd spelers eens gewoon over de kling te jagen. Dat heb ik ook zeker enkele malen gedaan. Trainingskamp, zeven uur op, drie kwartier duurloop. Dan is niemand blij, maar dan is het wel interessant om te zien hoe spelers daarmee omgaan. Ik houd er wel van om grenzen op te zoeken.’
Bovenstaand artikel is opgebouwd uit passages uit een 8 pagina’s lang interview waarin Groenendijk verder in detail treedt over zijn werkwijze als trainer van ADO Den Haag. Je kunt De Voetbaltrainer 232 los bestellen of je abonneren op ons vakblad.