Een trainer is op het veld en tijdens besprekingen vaak bezig met de speelwijze op teamniveau. Maar ook op individueel niveau is er veel winst te behalen, zo betoogt Loran Vrielink. Hij richtte het bedrijf Your Tactical Analyst op en begeleidt spelers door middel van video- analyse. ‘Als een individuele speler beter wordt, heeft dat natuurlijk een positieve invloed op de prestaties van het team.’
Inmiddels behoren onder meer Stefan de Vrij, Wesley Hoedt, Joël Veltman en Leroy Fer tot zijn klantenkring. Wat Vrielink doet, is ze (binnen de speelwijze van hun team) bewust maken van hun keuzes in het veld. Dit gebeurt met behulp van positiegebonden ‘fundamentals’.
Loran Vrielink: ‘Voor elke positie op het veld heb ik alle mogelijke spelsituaties uitgeschreven in de vorm van fundamentals: de optimale reactie in een bepaalde wedstrijdsituatie. Voor een back zijn dit er bijvoorbeeld negentien, voor een buitenspeler achttien. Als ik een speler begeleid, kijk ik zijn hele wedstrijd terug en codeer ik al zijn voetbalacties door ze toe te kennen aan een fundamental. Die vormen samen mijn Bijbel, de visie waarop mijn gehele werkwijze is gebaseerd. De fundamentals staan aan de basis van de manier waarop ik spelers beter bewust maak van hun eigen handelen.
Reducing
U werkt onder meer met Wesley Hoedt. Kunt u een voorbeeld geven van een spelsituatie die u met hem bespreekt?
‘Van zijn meest recente wedstrijd heb ik al zijn voetbalacties onderverdeeld in de verschillende fundamentals. Eén daarvan is bijvoorbeeld reducing, waarvan hij dan meerdere clipjes uit die wedstrijd te zien krijgt. Reducing is het verminderen van de tijd en ruimte die een aanvaller krijgt door als centrale verdediger de eigen zone te verlaten en door te dekken. Dit is een tactische keuze. Blijf ik staan of dek ik door? Op welk moment? Wat is mijn lichaamshouding op dat moment? Wat doe ik als de aanvaller de bal kaatst? Allemaal voetbalhandelingen en keuzes op een individueel moment.
Een voorbeeld is een situatie in de thuiswedstrijd van Southampton tegen Liverpool waaruit de 0-2 ontstond. Mohamed Salah speelde tussen de linies en werd met een strakke pass ingespeeld. Hoedt stapte uit (afbeelding bovenaan), Salah omspeelde hem met een een-twee en rondde oog-in-oog met de keeper af. Door meerdere clipjes van deze fundamental met hem te bespreken, kan hij situaties vergelijken en kunnen we samen sparren over de beste manier om erop te anticiperen. In deze specifieke situatie had hij bijvoorbeeld eerder door kunnen dekken, Salah kunnen blokken nadat hij de een-twee aanging of in de zone kunnen blijven staan. Ik geef niet aan wat de beste optie was, maar laat Hoedt hierover nadenken door vragen te stellen. Hoedt presteert goed bij Southampton, door deze interactie wordt hij nóg beter.
Een trainingsvorm waarmee je deze fundamental kunt verbeteren, is bijvoorbeeld 3:3 lijndribbel of 3:3 plus keeper in vakken (afbeelding hieronder). In het eerste vak spelen de twee middenvelders de 2:1 uit. Zij mogen niet indribbelen, maar een van de twee komt onder de spits als die wordt ingespeeld. Dat mag ook de speler zijn die de spits inspeelt. Dat creëert onmiddellijk een situatie voor beide centrale verdedigers waarop zij moeten anticiperen. Stapt een van de twee uit? Zo ja, welke dan? En wat doet dan de andere centrale verdediger? Stel dat de spits overkomt naar de balkant, en aan diezelfde kant komt er een middenvelder bij, wat doen beide centrale verdedigers dan? Als de centrumverdediger aan de balkant doorstapt, moet zijn teamgenoot rugdekking verlenen. De centrumverdediger aan de balkant kan ook afwachten om zijn teamgenoot tijd te geven erbij te komen. De tactische keuzes die ze maken kun je direct met ze bespreken.’
Backdoor
Kunt u een voorbeeld geven van een fundamental voor een buitenspeler?
‘Een sprekend voorbeeld vind ik de backdoor: als buitenspeler kies je het juiste moment om diep te gaan en de bal binnendoor te krijgen, tussen de centrale verdediger en back in (afbeelding 3). Wat je ziet is dat Zuid-Amerikaanse spelers, zoals David Neres en Hirving Lozano, die over het algemeen heel goed beheersen. Dit zijn niet toevallig twee spelers die ook veel scoren, simpelweg omdat ze, mede door de backdoor, vaak in kansrijke posities komen. Een goed voorbeeld is het doelpunt van Lozano tegen Heracles Almelo. Jorrit Hendrix draait op het middenveld open, Lozano positioneert zich in de blinde hoek van de linksback, blijft achter de buitenspellijn, krijgt de bal op maat mee en rondt af (afbeelding hieronder).’
In dit artikel op de website van Your Tactical Analyst lees je meer over de backdoor. In De Voetbaltrainer 233 (hier los te bestellen) is het gehele interview met Loran Vrielink te lezen. Je kunt je via deze link ook abonneren op De Voetbaltrainer.