Defensieve speelwijze ontwikkelen in drie stappen

Verdedigen kan op vele manieren. Zo won Manchester City de Premier League mede dankzij de hoge pressie, terwijl Chelsea een seizoen eerder met de landstitel aan de haal ging door juist heel compact te verdedigen op eigen helft. Hoe ontwikkel je in aanloop naar komend seizoen de meest geschikte defensieve speelwijze voor je team?

Spelidee

Allereerst is je spelidee als coach en de situatie van je team belangrijk. Wil je domineren of vooral zeer stabiel en degelijk zijn? Train je jeugd of senioren? Gaat het je puur om winnen of vind je ook de manier waarop een resultaat tot stand komt ook belangrijk? Wat wordt er gevraagd van het team; binnen de opleiding, door de technische commissie of door de supporters? Welke spelers heb je tot je beschikking en wat zijn hun specifieke kwaliteiten?

Uit het spelidee, de situatie van het team en de specifieke kwaliteiten van de spelers komt de verdedigende speelwijze tot stand. Daarbij kan het helpen om onderstaande vragen te beantwoorden.

• Hoe hoog (op welk gedeelte van het speelveld) willen we verdedigen? 
• Met welke intentie verdedigen we: willen we de bal veroveren of geen kansen weggeven?
• Wat zijn voor de spelers de belangrijkste oriëntatiepunten bij het bepalen van de meest optimale positie?

Door over bovenstaande vragen na te denken, en uit de antwoorden op de vragen spelprincipes op te stellen, krijgen de spelers heldere richtlijnen mee.

Hoogte

Allereerst is belangrijk hoe hoog je als team verdedigt. Jagen we de tegenstander tot op de achterlijn af? Zakken we iets in, bijvoorbeeld tot kop-cirkel op de helft van de tegenstander? Mag de tegenstander op hun eigen helft vrij rondspelen, maar zetten we op onze helft overal druk op? Of zakken we nog iets verder in en parkeren we de bus voor het eigen zestienmetergebied? Dit kan natuurlijk per wedstrijd en per situatie binnen een wedstrijd verschillen.

• Mogelijk spelprincipe: wij jagen de tegenstander over het gehele veld af
• Mogelijk spelprincipe: op onze helft krijgt de tegenstander nooit tijd en ruimte
• Mogelijk spelprincipe: de onderlinge afstanden in de lengte zijn nooit groter dan 25 meter

Intentie

Wil je dat je team de bal zo snel mogelijk herovert, zodat je wedstrijden kunt domineren? Of is het voldoende om vooral tegen te houden zonder dat er een directe aanval op de bal wordt gedaan? Een team dat verdedigt om de bal te veroveren neemt over het algemeen meer risico’s dan een team dat al tevreden is als de tegenstander geen kansen creëert.

• Mogelijk spelprincipe: wij verdedigen om zo snel mogelijk de bal te heroveren
• Mogelijk spelprincipe: wij verdedigen om zo weinig mogelijk kansen toe te staan

Oriëntatiepunten

Over het algemeen bestaan er voor spelers vier oriëntatiepunten bij het positie kiezen: de bal, de ruimte, de tegenstanders en de medespelers. Natuurlijk kan ook de zijlijn een oriëntatiepunt zijn, maar die ligt altijd op dezelfde plek. De bal, de tegenstanders en de medespelers bewegen continu, waardoor de ruimtes op het veld verschuiven.

Spelprincipes die horen bij de positie van de bal als belangrijkste oriëntatiepunt:

• Als de bal beweegt, bewegen wij als team mee
• We dwingen de bal naar de zijkant toe
• Is de bal aan de zijkant, dan houden we ‘m daar
• We creëren een overtal rondom de bal

 Spelprincipes die horen bij de ruimte als belangrijkste oriëntatiepunt:

• We houden de as van het veld dicht
• We verdedigen de ruimte achter onze verdediging 

Spelprincipes die horen bij de tegenstander als belangrijkste oriëntatiepunt:

• In de buurt van de bal dekken we kort
• Is de bal aan de andere kant, dan laten we onze tegenstander los

Spelprincipes die horen bij medespelers als belangrijkste oriëntatiepunt:

• We houden de onderlinge afstanden klein
• We helpen elkaar door te dubbelen
• Waar nodig nemen we elkaars positie over
• Stapt één speler uit, dan knijpt de rest naar binnen

Defensieve speelwijze

Elk team, elke club, elke trainer en elke situatie is anders, dus er bestaat niet een juiste manier van verdedigen. Bovenstaande vragen en het kiezen van de juiste spelprincipes geeft hier wel structuur aan. Het wordt voor spelers helder wat je als trainer van ze verwacht.