Zoals clubs altijd op zoek zijn naar goede spelers, zo is De Voetbaltrainer dat naar trainers met een goed verhaal. In die zoektocht viel een interview van Tim Lees op YouTube in positieve zin op. Daarin vertelt hij over het opleiden van jeugdspelers en kwam zijn voetbalvisie goed naar voren. De Voetbaltrainer nam contact op om hem te spreken over zijn visie op aanvallen. Tim Lees laat zijn teams dit doen volgens verschillende fases.
1. Creëer superioriteit
Tim Lees: ‘In de eerste fase willen we superieur zijn. Soms is dat kwalitatief, bijvoorbeeld door een surplus aan technische bagage, waardoor we de tegenstander uit kunnen spelen in een 1:1. Meestal is het echter nodig om kwantitatief superieur te zijn door in de eerste fase een overtal te creëren.
Speelt de tegenstander verdedigend met één centrale aanvaller, dan doen we dat bijvoorbeeld met twee centrale verdedigers. Zetten ze met twee spelers voorop druk, dan doen we dit met een middenvelder of een back erbij. Zo zijn er natuurlijk veel meer situaties waarin dit voorkomt dan deze twee simpele voorbeelden.
We willen zo weinig mogelijk spelers terughalen en tóch een overtal creëren. Als het dus in 2:1 kan, hebben we dat liever dan 4:3. Daarom moeten we de tegenstander wegdrukken. De backs kunnen bijvoorbeeld hoger gaan spelen om de buitenspelers van de tegenstander mee te lokken.
Het idee van individuele bewegingen om op teamniveau tijd en ruimte te creëren, is essentieel. Het bereiken van de vrije man gebeurt vervolgens eigenlijk altijd door eerst de ruimte optimaal te benutten en vervolgens het vinden van het juiste moment voor het vrijlopen door en inspelen van de vrije man. Op die manier willen we de middenlijn bereiken.’
2. Beweging en balans op het middenveld
‘De tweede fase van de opbouw gaat over de juiste balans op het middenveld. Twee dingen zijn daarin beslissend: de beweging en de veldbezetting. In elk geval willen we op het middenveld meer mensen hebben dan de tegenstander, zodat we de vrije man kunnen vinden. Dit kan volgen vanuit beide formaties of vanuit de beweging binnen formaties.
De juiste beweging en veldbezetting zorgen voor een overtal, voor vrije mensen tussen de linies én dat spelers in positie staan in de omschakeling, om direct counterpressing uit te oefenen. Slechte positionering, interactie en discipline zorgen ervoor dat het team niet goed beschermd wordt tegen counters.
Hoeveel spelers we in de restverdediging nodig hebben, hangt af van de individuele kwaliteiten. Met een speler als N’Golo Kanté, die grote ruimtes kan verdedigen, hebben we wellicht maar vier spelers nodig, met een spelverdeler als Andrea Pirlo eerder vijf. In elk geval willen we na balverlies de middenlijn verdedigen, niet ons doel.’
3. Penetreren
‘Als de positionering op het middenveld in orde is, aan beide kanten van de bal, gaat de volgende fase over penetreren. Wat is het plan om tot kansen te komen? Wat is het plan om spelers achter de verdediging van de tegenstander aan de bal te krijgen? Welk deel van het zestienmetergebied vallen we aan? Hoeveel spelers maken diepteloopacties en vanaf waar?
Proberen we aan de zijkant te domineren in de 1:1 omdat we uitstekende dribbelaars hebben? Zijn we op zoek naar 2:1-situaties aan de zijkant met onze dynamische backs? Hebben we een spits die graag in de bal speelt en combineert, zoals Roberto Firmino van Liverpool, of meer een type dat we willen lanceren om 1:1 met de keeper te komen, zoals Sergio Agüero?
Kortom: het plan wat betreft het penetreren hangt af van de kwaliteiten van de individuen. Die verschillen per team. De beste coaches kiezen met verschillende spelers voor verschillende manieren van aanvallen, met patronen afgestemd op de specifieke kwaliteiten van de spelers.’
Aanvallen
Een vorm die Tim Lees gebruikt om verschillende aanvallende principes te trainen is een partijspel 2+k tegen 2+3 die twee kanten op werkt. Daarin staat met name de wisselwerking tussen de 9 en 10 centraal, plus de connectie met spelers eromheen (twee buitenspelers en een middenvelders). Je vindt de gehele beschrijving van de vorm in de TrainingsPlanner. Wil je ook toegang tot de andere 1.000+ vormen, neem dan een abonnement.
Wil je het gehele interview met Tim Lees lezen, bestel dan De Voetbaltrainer 238, een special over het trainbaar maken van spelprincipes. In deze editie van ons vakblad spreken we ook met Michele Santoni (Almere City), Kasper Hjulmand (FC Nordsjælland), Dennis van der Ree (Jong Cambuur), trainers uit de jeugdopleiding van Sparta Rotterdam en Nils Vanneste (KV Oostende).
