Ongeveer een jaar geleden werd Ronald Koeman gebeld door KNVB-directeur Eric Gudde om te praten over het bondscoachschap. We zijn nu tien interlands verder en Nederland houdt weer van Oranje. De kers wordt in juni 2019 op de taart gezet als Nederland aantreedt in de finalewedstrijden van de Nations League. Het kan verkeren. Hoe kijkt de bondscoach zelf naar de ongekende opmars van zijn team?
In De Voetbaltrainer 239 is een interview te vinden met Ronald Koeman, waarin hij ingaat op de veranderde sfeer bij Oranje, het topsportklimaat binnen de KNVB-campus, tactische aspecten uit de wedstrijden tegen Frankrijk en Duitsland, de onderliggende spelprincipes, trainen op de wedstrijddag, omgaan met een ‘nieuwe’ generatie en profiteren van standaardsituaties. In dit artikel lichten we één aspect van dit gesprek uit: de zoektocht naar de optimale formatie.
Ronald Koeman: ‘Wij zijn op zoek gegaan naar een systeem waarin we de speelwijze eenvoudig kunnen veranderen. Dus dat we binnen een wedstrijd kunnen schakelen van vier naar drie en van drie naar vier achterin. Een belangrijke vraag daarbij is wat we doen als de tegenpartij met drie aanvallers speelt, zoals Italië dat tegen ons deed. Toen hadden we het vooral verdedigend heel moeilijk met hun lopende mensen. Dan kom je op het middenveld een man tekort als je met vijf verdedigers speelt. Met vier verdedigers kom je dan beter uit.
Ondertussen zagen we de ontwikkeling van internationals bij Ajax en PSV en kwamen we uit op een ‘basisformatie’ die moeilijk in getallen is uit te drukken. We zien in elk geval een keeper, drie verdedigers, een linksbuiten, een spits en een viermansblok op het middenveld (‘the box’). En dit kun je ook spiegelen, met dus een echte rechtsbuiten waarbij de linksback dan hogerop staat (zie de afbeelding hieronder).’
‘Wij denken dat we hiermee flexibel kunnen switchen van systeem om tegen specifieke tegenstanders in onze kracht te komen, of juist het gevaar van de tegenpartij te beteugelen. In de wedstrijden tegen Frankrijk en Duitsland zag je bijvoorbeeld dat dit plaatje misschien wel het uitgangspunt was, maar dat we op basis van analyses en ons tactisch plan cruciale nuanceverschillen in de uitvoering lieten zien. Voorspelbaar voor ons want we hebben erop getraind. Enigszins onvoorspelbaar voor de tegenpartij.
Ook Ajax en PSV vertonen kenmerken van deze speelwijze. PSV vaak met twee tienen. Ajax vaak met rechtsback Noussair Mazraoui hoog op, of met beide hoge backs en een inzakkende Frenkie de Jong. Dušan Tadić en Hakim Ziyech spelen ook vaak aan de binnenkant. Bij deze clubs spelen niet alleen maar onze internationals, maar het helpt wel mee aan de verdere speelwijzeontwikkeling als ze er ook bij hun club mee worden geconfronteerd. Omgekeerd hebben wij bij Oranje ook videobeelden laten zien van het spel van Ajax en PSV, om aan te kunnen geven wat we belangrijk vinden in onze speelwijze.
Een plaatje is maar een plaatje, en zo werkt het natuurlijk niet op het voetbalveld. Ik denk dat we met de basisformatie op de afbeelding flexibel kunnen inspelen op veel tactische situaties, zowel aanvallend als verdedigend. Het helpt dan wel dat we spelers hebben die comfortabel zijn op meerdere posities, zoals bijvoorbeeld Frenkie de Jong en Daley Blind (zie de afbeelding hieronder).’
‘Verder hebben we Georginio Wijnaldum nu als aanvallende middenvelder. Ik heb hem bij Liverpool gezien in de rol van zowel verdedigende als aanvallende middenvelder. Als bijvoorbeeld hun aanvallers zoals Mané aan de binnenkant kwamen te spelen, was er voor Wijnaldum veel minder ruimte om er als aanvallende middenvelder bij te komen. Dan werd hij meer controlerend. Het liefst zie ik hem in Oranje als een aanvallende middenvelder die nadrukkelijk moet uitkomen in het zestienmetergebied van de tegenpartij.’
De Voetbaltrainer 239, met daarin het gehele interview met Koeman en veel andere interviews en oefenstof, is na te bestellen in onze webshop. Abonneer je je nu op ons vakblad, dan ontvang je een gratis magneetbord met tactische zones als welkomstgeschenk. Je kunt ook het gratis voorbeeldmagazine downloaden dat is samengesteld uit artikelen uit vorige edities.