Dit stuk bevat passages uit een groter artikel uit De Voetbaltrainer 266.
Eind januari mocht Ole Tobiasen het roer overnemen in Heerenveen. Na een moeizaam begin met een verandering in speelwijze tot gevolg, vocht Heerenveen zich van een strijd tegen degradatie terug naar de middenmoot van de Eredivisie. Op de laatste speeldag van het seizoen werd zelfs een plaats in de play-offs om Europees voetbal veiliggesteld. Binnen de nieuwe speelwijze is structuur het belangrijkste. Tobiasen gaf tijdens een scholing van Voetbalscholing.nl een inkijkje in welke verandering hij heeft doorgevoerd.
Verdedigen
Omdat we weten dat we niet zo heel veel weggeven, willen we in de intentie hoog drukzetten. Dat heeft ook soms wel risico in de ruimtes die we dan laten vallen. Uiteindelijk levert het ons meer op dan dat we weggeven. De structuur die we hebben toegevoegd binnen het verdedigen is vooral de vastigheid in de veldbezetting. We hebben ons heel erg gefocust op welke startpositie we innemen als team en individu om druk te krijgen op de tegenstander. Ook ligt bij ons de nadruk op de ‘triggerbal’: welke pass van de tegenstander zetten we onder druk? Dit kan een pass in een bepaalde richting zijn, maar ook een moment van een pass, een stuiterbal of een hoge pass. Belangrijk hierin is niet alleen afspraken maken in veldbezetting, maar ook in handelingen binnen het hoog en laag op het veld drukzetten. Spelers moeten hun handelingen duidelijk kunnen koppelen en het moet eigenlijk zo simpel mogelijk blijven.
Verschillende manieren
We kunnen op verschillende manieren jumpen. Dit kan met een wingback (back op back) of met een middenvelder. Op afbeelding 1 zie je dat de wingbacks doordekken op de back en dat de centrale verdediger aan die kant doorstapt op de buitenspeler. Belangrijk is wel dat we het midden afschermen zodat de bal alleen terug kan en niet door het midden verplaatst wordt. Wij willen in het midden de onderlinge afstanden klein houden. In afbeelding 2 zie je dat de wingbacks niet door kunnen dekken omdat de buitenspelers van Groningen nog breed staan, maar ook omdat de afstand te groot is doordat de back van Groningen positie kiest dichter bij hun centrale verdediger. Hierdoor worden we gedwongen om met de buitenste middenvelder te pressen op de triggerbal die we hebben afgesproken met elkaar. De triggerbal was in deze wedstrijd de bal naar de back.
Kantelen
Vervolgens moeten de andere spelers goed kantelen en laten we de andere kant helemaal open om de ruimte extreem klein te maken en de onderlinge afstanden klein te houden. Hierin komt ook weer de afspraak terug: hebben we de bal aan een kant, dan moet hij daar ook blijven. Wanneer de middenvelders uitstappen betekent dat ook dat zij het moment van jagen goed moeten lezen. Vlak voor het moment van passen moeten zij al ruimte innemen richting de tegenstander die aan de bal komt om op tijd te zijn.