Dit stuk bevat passages uit een groter artikel uit De Voetbaltrainer 270.
Feitelijk is voor ieder kind een uniek traject nodig om het maximale uit zijn of haar mogelijkheden te halen. Een goede talentontwikkeling betekent in eerste instantie vooral goed leren kijken naar het kind en de jonge sporter. Maar, wat is talent precies? Wanneer spreek je van talent? Wat maakt talentherkenning zo complex? Tijdens een door De Voetbaltrainer bijgewoonde workshop op de Hogeschool Arnhem Nijmegen werden de deelnemers uitgedaagd eigen (praktijk)oplossingen aan te dragen. Leren van elkaar door met elkaar in interactie te gaan was het voornaamste devies.
Talentherkenning en talentontwikkeling
Sebastiaan Platvoet: ‘Talent is vaak lastig te herkennen, vanwege onder meer het feit dat talent zich ontwikkelt. Dat betekent dat je heel goed kunt zijn op een bepaald moment, maar een ander moment val je helemaal niet op. Talent is namelijk heel afhankelijk van wat je aangeboden wordt. De kwaliteit van je trainer en je medespelers zijn hier voorbeelden van. Daarbij zijn er ontzettend veel factoren die talent beïnvloeden. Denk hierbij aan je omgeving, met ouders, broers en zussen, maar ook het beleid van de club. Factoren die van invloed zijn op de kwaliteit van ontwikkelen en de prestatie die een speler op dat moment kan leveren. En een derde reden waarom talent vaak lastig te herkennen is: het is individueel. Iedere speler heeft namelijk eigen specifieke kwaliteiten die ervoor zorgen dat hij of zij als talent wordt bestempeld door anderen.’
Wat is talent?
‘De wetenschappelijke definitie van wat talent is, zegt ons als trainers maar weinig. Het zegt vooral dat we onderscheid moeten maken tussen presteren en potentie. Presteren is vooral wat je nú kunt waarnemen, maar vooral bij de 12- en 13-jarigen ben je dan eigenlijk appels en peren aan het vergelijken. Dit komt door de grote verschillen in lengte, kracht en in rijping. Potentie vaststellen is een stuk lastiger, zeker bij het bekijken van een wedstrijd waarin je de prestatie van dat moment in je opneemt. Een heel goede motoriek is een belangrijke voorspeller. Als je dan vervolgens een goede voetbaltrainer krijgt, leer je ook nog eens de voetbalvaardigheden op een juiste manier. Maar ook het lerend vermogen speelt een belangrijke rol om potentie te herkennen. Dit betekent dat een speler snel in staat is om een trainingsvorm op te pikken en zichzelf dus snel beter te maken. Dit moet je dan terugzien, ten opzichte van medespelers, over een langere periode.’
Langdurig proces
‘Als je kijkt naar talentontwikkeling en talentherkenning moet je je realiseren dat het een langdurig proces is. Een mooi voorbeeld in Nederland is Frenkie de Jong. Hij heeft nooit gevoetbald in de nationale jeugdelftallen, speelde bij Willem II en werd pas relatief laat door Ajax daar weggeplukt. Maar dat hele proces is een route met vallen en opstaan. Daarbij is talentherkenning geen aan-uitknop. Hoe langer je spelers de tijd geeft te ontwikkelen en je ze volgt in een tijdlijn waarin je ook de prestaties volgt, hoe beter je in staat bent om te voorspellen hoe goed uiteindelijk iemand kan worden.’
Al 40 jaar is De Voetbaltrainer hét vakblad voor de toegewijde trainer/coach. Het magazine komt acht keer per jaar uit en bevat 80 pagina’s vol interviews met toptrainers, voetbal oefenstof en analyses.