Dit stuk bevat passages uit een groter artikel uit De Voetbaltrainer 274.
Ard Nagtegaal ziet wekelijks spelers die niet goed verdedigen binnen de eigen zestien. Met name in het positie kiezen gaat het volgens hem vaak mis. Niet alleen bij de jeugdteams die hij traint bij FC Dordrecht, maar ook op het hoogste niveau. Hij vertelt aan De Voetbaltrainer welke fouten hij vaak ziet gebeuren en hoe dit opgelost kan worden, aan de hand van verschillende praktijk-voorbeelden.
Awareness
Ard Nagtegaal: ‘Awareness is een steeds belangrijker thema aan het worden in het hedendaagse voetbal. Ik bedoel met awareness vooral dat je als speler weet wat er om je heen gebeurt. Als het over awareness gaat, zie je dat er snel aan middenvelders wordt gedacht. Het gaat dan vooral over het scannen. Echter, een thema dat in mijn ogen vaak vergeten wordt, is de awareness tijdens het verdedigen. Waar is je directe tegenstander? Waar lopen de spitsen van de tegenpartij? Awareness is niet iets wat je alleen doet als je zelf in balbezit bent, maar iets wat je ook doet wanneer de tegenstander de bal heeft. Zelfs op het hoogste niveau gaat dit nog heel vaak mis. Je moet dan echt denken aan de Eredivisie, de Premier League en de Champions League. Je ziet ook op dit niveau regelmatig verdedigers die geen idee hebben wat er om hen heen gebeurt. Ik zie elke week vier, vijf, momenten voorbijkomen waarbij teams kansen of zelfs doelpunten tegen krijgen, terwijl dat totaal niet nodig is. Het gaat dan vooral om awareness rond de eigen zestien. Hoger op het veld gebeurt het ook, maar dan vallen er minder snel doelpunten uit en is het dus minder ‘dodelijk’.’
Arsenal – Manchester United 1-1
‘Het doelpunt valt zo meteen bij de nummer 14 van Arsenal (zie afbeelding 1). Op dit moment heeft de linksback van United een open houding, maar hij maakt geen contact met zijn aanvaller door te voelen of te kijken. Een paar seconden later is hij de aanvaller kwijt (zie afbeelding 2). Hij heeft geen contact gemaakt met de tegenstander en komt nu in een gesloten houding uit doordat hij draait richting de zijkant. De aanvaller kan vervolgens vrijkomen in zijn rug. Natuurlijk ben je als verdediger altijd in het nadeel bij zo’n voorzet, je moet immers reageren op de aanvaller. Echter, door goed positie te kiezen en de aanvaller te voelen, kun je zoveel mogelijk doen om de aanvaller tegen te houden. De verdediger had in dit geval tussen de tegenstander en zijn eigen doel moeten gaan staan. Hij kan op die manier de tegenstander aanraken en hinderen in zijn loopactie. Daarnaast zorgt het ervoor dat de voorzet in zijn gezichtsveld valt, de bal valt nu achter hem. Je bent dan kansloos.’
FC Twente – Feyenoord 1-1
‘Eenzelfde soort situatie met een back. Op afbeelding 3 heeft Quilindschy Hartman van Feyenoord een gesloten houding. Twente heeft de bal aan de linkerkant en gaat zo een voorzet geven. Hartman staat in een ondertalsituatie, dus hij roept een medespeler naar zich toe. Wanneer we het beeld laten doorlopen, zien we echter dat Hartman geen contact maakt met zowel Václav Cerny als Joshua Brenet. Op afbeelding 4 staat Hartman gesloten en zelfs met zijn blik richting zijn eigen doel. Hij heeft in de tussentijd slechts één keer gekeken waar zijn directe tegenstanders zijn. Hij kijkt te lang naar de bal en heeft geen contact met zijn directe tegenstander. Zijn positie is daarentegen wel goed. Hij staat tussen de tegenstander en het doel in. Echter, doordat hij gesloten staat en geen contact heeft met zijn directe tegenstander, kan hij niet reageren op de situatie. Aangezien de afstand tussen Hartman en zijn directe tegenstander in deze situatie vrij groot is, is contact maken lastig. Vooral het open staan en het scannen om te zien waar de directe tegenstander zit, was hier essentieel geweest. Staat Hartman met zijn blik richting het doel van Twente, dan gaat zijn directe tegenstander in zijn gezichtsveld lopen waardoor hij er makkelijker op kan reageren.’
Al 40 jaar is De Voetbaltrainer hét vakblad voor de toegewijde trainer/coach. Het magazine komt acht keer per jaar uit en bevat 80 pagina’s vol interviews met toptrainers, voetbal oefenstof en analyses.