Innovatie
C O L U M N
Han Berger was de jongste hoofdtrainer in het betaald voetbal ooit, trainer en Technisch
Directeur in binnen- en buitenland, is voormalig voorzitter van de Coaches Betaald Voetbal en
tegenwoordig lid van de Raad van Commissarissen van de KNVB.
Kort geleden had ik een buitengewoon
interessant gesprek met Adam Commens,
de Australische High Performance Ma-
nager (zeg maar TD) van de Koninklijke
Belgische Hockey Bond. Met name hun
mannenploeg is momenteel uitermate
succesvol (want regerend Europees én
wereldkampioen) en dat doet bij ons toch
wel een beetje pijn. Het gesprek ging
uiteraard over technische en vooral tac-
tische ontwikkelingen bij zowel hockey
als voetbal en in hoeverre daar parallel-
len in te ontdekken zijn. Maar het meest
interessante aspect vond ik Adam’s uitleg
over de mentale stappen die de Belgen
recentelijk hebben gemaakt wat volgens
hem de reden is voor het doorbreken van
de Nederlandse hegemonie. België liet
zich voorheen regelmatig fysiek en men-
taal aftroeven door Nederland, maar heeft
hier nu een antwoord op gevonden. Onze
zuiderburen lieten zich hierbij begeleiden
door het Nederlandse (!) bedrijf People
Change dat werkt volgens een methode
die gelijkenissen vertoont met de Action
Type-methodiek van Peter Murphy. Maar
meer nog dan de zeer interessante inhoud
van deze werkwijze trof me de vanzelf-
sprekendheid waarmee Commens praatte
over het gebruik van dit soort kennis en
externe ondersteuning. Dit valt me trou-
wens regelmatig op als ik praat met men-
sen uit andere sporten.
Uitzonderingen daargelaten staat het
voetbal nog steeds niet bekend om een
voortrekkersrol wat betreft vernieuwing
en innovatie. En als er al eens iemand
opstaat met nieuwe ideeën en een andere
benadering, dan wordt hij of zij vaak be-
lachelijk gemaakt in krantencolumns en
voetbaltalkshows. De eenzijdige reacties
op een recent KNVB-advies om niet te
jong te gaan selecteren vormen hier weer
een voorbeeld van. Kinderen worden ech-
ter op steeds jongere leeftijd door de prof-
clubs ingelijfd, vooral om de concurrentie
voor te zijn. Nog even en de scouts van de
profclubs staan bij het consultatiebureau.
Natuurlijk zijn vrijwel alle topspelers op
jonge leeftijd ingestroomd bij een BVO.
Zij hebben daardoor meer en betere trai-
ning gekregen dan de kinderen die nog
niet meteen opvielen maar mogelijk net
zo getalenteerd waren. Onderzoek leert
echter dat pas na het twaalfde jaar een
betere inschatting te maken valt van het
eindniveau dat een talent kan gaan halen.
Het cognitief leervermogen blijkt namelijk
minstens zo belangrijk te zijn als het mo-
torisch leervermogen. Dit pleit er dus voor
om de basis tot die tijd zo breed mogelijk
te houden. Natuurlijk staat het clubs vrij
om op jonge leeftijd te selecteren maar ze
hebben dan een grote verantwoordelijk-
heid om niet alleen de technische kant
goed te verzorgen maar vooral ook de
pedagogische.
Momenteel gaat het weer uitstekend met
het Nederlands Elftal en ook Ajax heeft
ons voetbal internationaal weer op de
kaart gezet door de buitengewone Cham-
pions League-campagne van afgelopen
seizoen. Er staat een nieuwe lichting fan-
tastische toptalenten waarmee we ons de
komende jaren weer kunnen meten op het
hoogste niveau. Daarachter dienen zich de
volgende lichtingen alweer aan. Is dit een
natuurlijke ‘golfbeweging’ of hebben we te
lang op onze lauweren gerust en heeft de
recente sportieve crisis, die zelfs tot een
landelijk Voetbalcongres leidde, iets met
deze positieve ommezwaai te maken?
Naar mijn mening valt er laatste jaren
een duidelijke tendens waar te nemen,
zowel bij de KNVB als bij veel clubs. Niet
alleen in de top maar vooral ook bij veel
jeugdopleidingen, van oudsher de levens-
ader van ons voetbal, worden veel nieuwe
initiatieven ontplooid. Bij de KNVB zijn
we hartstikke trots op onze nieuwe ‘state-
of-the-art’ Campus die voldoet aan de
modernste criteria. En recentelijk openden
Feyenoord en PSV prachtige nieuwe trai-
nings- en opleidingscentra en maakten
beide clubs nog eens duidelijk dat de
opleiding een primair speerpunt van hun
beleid is. Ajax en AZ gingen hen al voor
(en dan doe ik ongetwijfeld nog een aantal
clubs tekort door ze niet te noemen). In
deze opleidingscentra worden veel inno-
vatieve methodes ontwikkeld, getest en
toegepast. Zo is er naast de traditionele
technisch/tactisch/fysieke training tegen-
woordig veel meer aandacht voor cognitie-
ve en mentale training en ontwikkeling. Is
de huidige wederopstanding hiervan het
resultaat? Of is er toch gewoon sprake van
een natuurlijke golfbeweging? Ieder zijn
mening maar ik zeg: leve de vooruitgang.
D e V o e t b a l t r a i n e r 2 4 5 2 0 1 9 61
61_columnberger.indd 61 16-10-19 14:24