D e V o e t b a l t r a i n e r 2 4 5 2 0 1 9 71
Floris Goes over tactische analyse op basis van data
S P E C I A L
A N D E R S D E N K E N , A N D E R S D O E N
wij mee bezig zijn, is een antwoord
vinden op de vraag: hoe kunnen we
die abstracte begrippen vertalen naar
een concrete analyse?’ ’
Ondanks dat clubs meer dan ooit
tevoren toegang hebben tot allerlei
data, is de knowhow om er grondig
mee aan de slag te gaan niet altijd
aanwezig. Volgens Goes is dat zonde,
want juist uit die data is zowel op
teamniveau als op individueel niveau
veel nuttige en bruikbare informatie
te halen.
Vervolgvraag
‘De analyses die wij ontwikkelen, ge-
ven trainer-coaches de mogelijkheid
om hun manier van spelen objec-
tief te kwantificeren. Hoe goed doet
het team het, gelet op een bepaald
principe dat ze willen uitvoeren? Te-
gelijkertijd resulteert het antwoord
op deze vraag direct in een vervolg-
vraag: Zorgt het goed uitvoeren van
het principe, of de gekozen strategie,
ook daadwerkelijk voor de gewenste
prestatie (lees: winnen)? Hiermee
bieden data niet alleen de mogelijk-
heid aan coaches om te evalueren,
maar ook om te reflecteren. Want de
spelprincipes die je terug wilt zien, in
hoeverre weet je nu eigenlijk of die
juist gekozen zijn? Zijn de aannames
waarop ze gebaseerd zijn valide? Zo
willen trainer-coaches bijvoorbeeld
graag analyses van het gebruik van
ruimte tussen de linies, of willen ze
weten hoe vaak het een back lukt om
over een middenvelder heen te ko-
men. Dit zijn vragen die je goed kunt
beantwoorden met behulp van data,
maar die ook direct de vraag oproe-
pen of het gebruik van ruimte tussen
de linies, of het mee opkomen van de
back, de kans op succes in de wed-
strijd ook daadwerkelijk vergroot.’
Intuïtie
‘Natuurlijk is het voor een trainer-
coach fijn wanneer data een bepaalde
spelopvatting bevestigen, maar we
merken dat veel van die opvattingen
op intuïtie en op gevoel gebaseerd
zijn. Stel een trainer-coach wil tijdens
het aanvallen de bal in een bepaalde
zone krijgen, om van daaruit gevaar-
lijk te worden. Dan is de eerste vraag
die terecht gesteld wordt: waarom
specifiek díe zone? Het kan uit ana-
lyse namelijk blijken dat aanvallen
vanuit een andere zone veel meer
kansen opleveren. Wat ik maar bedoel
te zeggen: wanneer je het intuïtieve
denken van een trainer-coach ver-
taalt naar een objectieve analyse, de
antwoorden ook een reflectie op het
denkproces zelf kunnen bieden. Daar-
door ga je op een andere manier naar
het spel kijken.’
In het vervolg van dit artikel bespre-
ken we enkele veelvoorkomende
aannames die door trainer-coaches
worden gedaan. Zowel op teamni-
veau maar ook op individueel niveau
vinden die aannames plaats. De in
dit artikel besproken analyses zijn
momenteel alleen van toepassing op
clubs in de Eredivisie (omdat trac-
kingdata, zeker in competitieduels,
alleen op het hoogste niveau aanwe-
zig zijn). Desondanks zijn de lessen
uit het onderzoek toepasbaar op alle
niveaus.
Packing, Impect en
Expected Goals
‘Laten we beginnen met Packing, Im-
pect en Expected Goals. Stuk voor stuk
populaire maten om een prestatie
te meten. Stel een trainer-coach wil
Pack ing gebruiken om de prestaties
van zijn team te evalueren. Wij kun-
nen die gegevens uitdraaien. Maar
heeft de Packingrate wel een daad-
werkelijk bewezen relatie met win-
nen? Van Impect (de mate waarin spe-
lers erin slagen om met een pass of
een dribbel de laatste verdediger van
de tegenpartij uit te spelen, red.) we-
ten we inmiddels dat winnende teams
hier een tien tot vijftien procent ho-
gere score op halen dan de tegenstan-
der. Maar op het gebied van Packing,
en trouwens ook op die van Expected
Goals, is er tot op heden geen enkel
onderzoek gepubliceerd waaruit blijkt
dat het een valide maat is. In die zin
is het best verbazingwekkend dat bij-
‘Kunnen we die abstracte
begrippen vertalen naar een
concrete analyse?’
70-71-72-73_goes.indd 71 16-10-19 14:25