Edities van De VoetbalTrainer zijn niet langer beschikbaar als PDF. In plaats daarvan hebben we CoachVak, een nieuwe database boordevol met artikelen van De VoetbalTrainer en gratis voor abonnees. CoachVak is te gebruiken op voetbaltrainer.nl/coachvak/ en via de onze app. De JeugdVoetbalTrainer is voor abonnees gratis te downloaden vanuit de shop.
Marijn Beuker, Hoofd Prestatie & Ontwikkeling bij AZ
‘We kopen geen succes, we creëren het’
Vorig seizoen kwam 49,8 procent van alle speelminuten van het eerste elftal van AZ Alkmaar voor rekening van spelers uit de eigen opleiding, die gemiddeld op 11,8 jarige leeftijd gescout werden. Daarmee staat de Alkmaarse club op de eerste plek in Nederland en dertiende in Europa. Van de tien grootste Europese competities staat alleen Athletic de Bilbao boven AZ. Deze cijfers zijn afkomstig uit UEFA-ranglijsten, die AZ al langer domineert (bron: CIES). Dat zegt heel veel over de kwaliteit van deze onderscheidende topopleiding, waarvan liefst 41,6 procent van de spelers die bij Onder 13 spelen ook het betaald voetbal haalt. Voor deze Innovatie-special klopten we daarom aan bij Marijn Beuker. Als 22-jarige begon hij bij AZ als Ontwikkelcoördinator. Nu, dertien jaar later, is hij als Hoofd Prestatie & Ontwikkeling een belangrijke schakel binnen de club. Tot in detail legt hij uit wat de succesfactoren zijn.
Video- en data-analyse in dienst van de trainer-coaches
De mogelijkheden van video- en data-analyse zijn inmiddels legio. Of het nu tactisch is met gebruikmaking van positiedata, al dan niet in relatie tot de bal, of puur fysiek: weinig blijft voor de trainer-coach op topniveau (en regelmatig zelfs al op niveaus daaronder) versluierd. De KNVB is voorloper op dit terrein. Steijn Spreij, Sam Coenen en Roel de Liège vertellen over de laatste ontwikkelingen en de manier waarop de afdeling Performance Analyse en Technologie dienstbaar is aan de bondscoaches. Erwin van de Looi, coach van Jong Oranje, geeft daarnaast zijn visie op de mogelijkheden.
Goede adviezen beter laten renderen
‘Sport inspireert en sport verbindt’ staat op de website van NOC*NSF, de federatie van sportbonden in Nederland. Om dat te bereiken zoekt de sportkoepel steeds naar nieuwe wegen die sportbeoefening in Nederland beter bereikbaar maken voor de massa en die sporters succesvoller kunnen maken. Met name op dat laatste terrein spant Kamiel Maase zich in. Maase is Performance Manager Sport Science & Innovation. De Voetbaltrainer spreekt met hem en met Arjen Boonstoppel (die zich richt op teamsporten) en Bernadet van Os (specialist in prestatietechnologie).
Voetbalvernieuwingen uit het noorden
Wat voetbalinnovaties betreft, moeten we de laatste jaren toch echt in Groningen zijn. In het noorden zorgt een mooie symbiose tussen universiteit, hogeschool en de voetbalpraktijk voor een bron van inspiratie en nieuwe inzichten. De voorbije jaren heeft ook dit vakblad dankbaar gebruikgemaakt van de vernieuwingsdrang van de Groningers. De hoogste tijd voor een gesprek met de drie hoofdrolspelers: waarom is Groningen dé plek waar het broeit van vernieuwingen? En welke projecten lopen momenteel?
Hoe de sensorbroek de hamstringblessure moet gaan voorkomen
Maar liefst één op de vijf spelers krijgt er ooit mee te maken: de hamstringblessure. Uit onderzoek van het UMC in Utrecht blijkt bovendien dat de kwetsuur bij een derde van de voetballers terugkomt. Het bekendste voorbeeld is Arjen Robben, die meerdere malen geveld werd door een blessure aan de hamstring. De hamstringblessure is een doorn in het oog van de KNVB, dat het euvel veel ziet terugkomen bij Jong Oranje en het Nederlands Elftal. Dus ging men op zoek naar preventieve mogelijkheden. De uitkomst is hard op weg om zijn intrede te doen in de voetbalwereld: de sensorbroek.
‘Voetballen is steeds meer een denksport’
Citaat Joachim Löw
Hoe denkt Willem II over het opleiden in de jeugd?
Sinds de zomer van 2017 is Bastiaan Riemersma verantwoordelijk voor de jeugdopleiding van Willem II. Daar is hij samen met de club een traject gestart om te innoveren en door middel van pionieren een alternatief te zijn voor het reguliere model van jeugdopleidingen. Riemersma benadrukt hierbij dat het draait om innoveren, wat niet hetzelfde is als verbeteren. Dat betekent onder meer dat het meer tijd kost en er al lerende wordt gekeken naar wat anders gedaan kan worden. Op deze manier werkt hij aan zaken als talentidentificatie en -ontwikkeling, het kijken naar potentie van spelers en het creëren van een optimaal ontwikkelklimaat.
Op maat schuiven met magneetjes
Hij was een van de weinigen die geloofde dat het een gat in de markt zou zijn. Want tactiekborden en flipovers voor trainer-coaches in de sport, die bestaan toch al heel lang? Toch geeft de wijze waarop Martin Reijnders met zijn bedrijf Tactiekwand.nl op dat vlak aan de weg timmert, meer dan genoeg aanleiding voor een nadere kennismaking. Hij onthult het ‘geheim’: ‘De kracht ligt in het feit dat we maatwerk leveren. Het is niet langer de leverancier die bepaalt, maar het zijn de club en de trainer-coach.’
Doorgroeien via Onder 20
In de maand september speelde het Nederlands elftal voor spelers Onder 20 jaar twee aansprekende interlands in de Elite League. Op donderdag 5 september werd in het Engelse Shrewsbury met 0-0 gelijkgespeeld tegen gastland Engeland. Drie dagen later speelde Oranje tegen Duitsland. Die wedstijd werd, ondanks genoeg mogelijkheden om te winnen, met 1-2 verloren. Bert Konterman (die voor het tweede seizoen de bondcoach is) legt samen met zijn staf in dit artikel uit hoe er bij de Onder 20 wordt gewerkt.
Column Han Berger
Innovatie
Asker Jeukendrup, dé voedingsdeskundige in de voetbalwereld
FC Barcelona heeft een eigen Barça Innovation Hub: een digitaal platform om met de hele voetbalwereld kennis te delen. Daarop kom je ook snel de naam van Asker Jeukendrup tegen, een Nederlandse professor Voedingswetenschappen en hoofd van het huidige voedingsteam NOC*NSF. Jeukendrup stelde al in 2012 samen met de clubarts de voedingsrichtlijnen voor de spelersgroep van FC Barcelona op, en is ook verbonden aan onder andere Red Bull Salzburg, USA Soccer en de Jumbo Visma-wielerploeg. Tevens is hij tegenwoordig consultant bij PSV. Deze expert bij uitstek legt uit waarom juiste voeding zo belangrijk is voor de prestaties van spelers. Wat zijn op dat gebied de meest recente inzichten en ontwikkelingen?
Meten is weten, maar communiceren is nog belangrijker
Een blessure voorkomen is altijd beter dan een blessure genezen. Sportwetenschap neemt een steeds grotere rol in het profvoetbal in. Paul Balsom werkt al sinds 1992 in de sector, maar is niet de naam die overal op de voorpagina verschijnt. Het Head of Science van Leicester City heeft in die jaren flink wat successen mogen bijschrijven. Onder andere was hij met zijn medische staf een belangrijk onderdeel van ‘Het Sprookje van Leicester’, dat in 2016 vriend en vijand verbaasde door de Premier League te winnen. Fitheid en weinig blessures waren de stille krachten van dat succes.
Floris Goes over tactische analyse op basis van data
Elke trainer-coach maakt een strijdplan, een manier waarop hij of zij het team wil laten spelen met als doel een zo goed mogelijk resultaat. Los van de kwaliteiten van de eigen spelers is ook de tegenstander van invloed op hoe de wedstrijd verloopt. Maar dat strijdplan zélf, op basis waarvan wordt dat ingericht? In hoeverre zijn spelopvattingen en spelprincipes gebaseerd op aannames? In dit artikel vertelt Floris Goes (die zich als data scientist bezighoudt met tactische analyses met behulp van data) over de voortgang van zijn onderzoek over dit onderwerp.
Jakko Slot (SciSports) over data bij scouting
Het gebruik van data is al zeker een decennium niet meer weg te denken uit de hedendaagse voetbalwereld. Steeds meer clubs maken er, in meer of mindere mate, gebruik van. Bij het analyseren van tegenstanders, individuele spelers en in de scouting spelen die data een rol. Een bedrijf dat zeker op dat laatste vlak steeds belangrijker wordt is SciSports, dat een klantenbestand van meer dan vijftig clubs in de top 5-competities van Europa heeft.