Toptrainers als Pep Guardiola, Jürgen Klopp, Diego Simeone en Julian Nagelsmann zijn een enorme inspiratiebron voor veel voetbaltrainers op een lager niveau. De manier waarop zij hun speelwijze inrichten, met spelers omgaan en training geven bevat veel waardevolle lessen. In dit artikel lees je wat je kunt leren van deze trainers.
Over dit onderwerp is ook een e-book beschikbaar. Daarin wordt de oefenstof van vijf toptrainers uitgewerkt in handige tekeningen en een duidelijke uitleg.
- Pep Guardiola: opbouwen en aanvallen in overtal
- Julian Nagelsmann: omschakelmomenten inpassen
- Diego Simeone: Discipline in verdedigende handelingen
- Marcelo Bielsa: Automatismen inslijpen met patronen
- Jürgen Klopp: Intensiteit creëren met veelzijdige vormen
Guardiola
Pep Guardiola bouwde in de afgelopen vijftien jaar een enorme staat van dienst op. Hij liet zowel Barcelona, Bayern München als Manchester City prachtig voetbal spelen en pakte in de nationale competities prijs na prijs.
FC Barcelona
Dat begon bij FC Barcelona, waar hij prijs na prijs pakte met een spelersgroep die onder meer bestond uit Lionel Messi, Andrés Iniesta, Carlos Puyol en Xavi Hernández.
Geweldige spelers natuurlijk, die onder elke trainer wel een aantal prijzen hadden gepakt. Maar zo goed als ze destijds samenspeelden, was ook zeker een gevolg van Guardiolas werkwijze.
Een van zijn vondsten was Messi als ‘valse negen‘ gebruiken. Zo creëerde Barça een overtal op het middenveld óf ontstonden er gaten in de defensie, waarvan de diepgaande Pedro en Villa profiteerden.
Lees meer over de manier waarop Guardiola Messi optimaal tot zijn recht liet komen >>
Bayern München
Bij Bayern München vernieuwde Guardiola opnieuw op tactisch gebied. Zo gebruikte hij de veelzijdige Phillip Lahm niet langer alleen als back, maar ook als middenvelder.
Ook speelde Guardiola regelmatig met de backs als extra middenvelders in de opbouw. Zo kon de tandem Arjen Robben en Franck Ribery vanaf de vleugel aan de bal komen en naar binnen dribbelen.
Lees meer over backs die aan de binnenkant spelen >>
Manchester City
Bij Manchester City ontwikkelt Guardiola zijn tactische flexibiliteit nog verder door. Hij gebruikt opnieuw regelmatig het concept van de valse negen en de back aan de binnenkant, en varieert daarnaast constant met formaties, manieren van drukzetten en varianten in de opbouw.
Toch zie je wel dezelfde speelstijl terug in elke wedstrijd. Manchester City staat al sinds de komst van Guardiola voor verzorgd voetbal, met veel korte passes en hoge pressie. Daarnaast springt de diepgang achter de verdediging nadrukkelijk in het oog. Zie bijvoorbeeld onderstaande video.
Oefenstof
Van Pep Guardiola zijn op het internet volop oefeningen te vinden die vooral bedoeld zijn als herstel of om de teamsfeer te bevorderen. Tactische vormen die onder weerstand en met richting de speelwijze verbeteren, zijn schaars. Dit gebeurt voornamelijk achter gesloten deuren.
Een voorbeeld van een vorm die wél aan deze criteria voldoet, is een opbouwvorm 7:5 rondom de middenlijn. Door op de afbeelding hieronder te klikken, zie je de video, tekening en de inhoudelijke beschrijving.
Hier vind je negen uitgewerkte oefenvormen van Pep Guardiola >>
Simeone
De Argentijn Diego Simeone is al acht jaar werkzaam als hoofdtrainer van Atlético Madrid. Zijn ploeg vormt een machine, die tegenstanders frustreert, bijzonder goed verdedigt en altijd voorop gaat in de strijd.
Atlético voetbalt veel minder creatief en initiatiefrijk dan bijvoorbeeld de teams van Guardiola. Maar met een lager budget en minder goede spelers presteert Simeone wél elk jaar naar zijn kunnen. Daarom behoort Simeone al jaren tot de mondiale groep toptrainers.
Vlakke 1:4:4:2
Verdedigend kiest Simeone meestal voor een vlakke 1:4:4:2. Het gehele team staat nagenoeg altijd compact. Door mee te kantelen met de bal, blijkt Atlético in staat om niet alleen de as dicht te houden, maar ook aan de zijkanten druk op de bal te houden.
De mentale discipline daarin is echt geweldig. Daarnaast zijn de tactische afspraken altijd glashelder. Een voorbeeld: de twee middenvelders aan de balkant bewegen schuin naar voren, richting de bal. De twee middenvelders aan de contrakant juist schuin naar achteren. Zie de onderstaande beelden door op de afbeelding te klikken.
Lees meer over verdedigen in een vlakke 1:4:4:2 >>
Tegengoals
De verdedigende statistieken van Atlético zijn in het Simeone-tijdperk ongeëvenaard goed. Atlético krijgt gemiddeld slechts 0,69 tegendoelpunt per wedstrijd in de nationale competitie. Ter vergelijking: voor Barça ligt dat aantal op 0,87 en voor Real Madrid zelfs op 0,99.
Oefenstof
Ook van Simeone staan uiteraard positiespelen en aanvalsvormen online. Maar waarin hij zich écht onderscheidt, is opnieuw het verdedigen. Vormen waarbij spelers ballen wegwerken, schoten blokken en verdedigen in de 1:1 wisselen elkaar in hoog tempo af.
Een voorbeeld is onderstaande trainingsvorm. Spelers maken verschillende defensieve acties waaraan veel andere (top)trainers veel minder aandacht schenken. Abonnees vinden de bijbehorende toelichting en video’s door op onderstaande afbeelding te klikken.
Nagelsmann
Julian Nagelsmann breekt met zijn leeftijd al jarenlang alle records. De jongste trainer in de Bundesliga, in de halve finale van de Champions League en straks ook van Bayern München. Nagelsmann is nu al een zekerheidje in de categorie toptrainers.
Spelprincipes
Niet alleen zijn leeftijd is uniek, maar zeker ook zijn werkwijze. Nagelsmann is bijvoorbeeld al jaren een toonbeeld van een trainer die verschillende formaties hanteert. Omdat de spelprincipes zo goed zijn ingeslepen, zorgt dit niet direct voor veel verwarring bij spelers.
Lees meer over het innovatieve karakter van Nagelsmann >>
Lees meer over het kiezen en inslijpen van spelprincipes >>
Formaties
Nagelsmann is onder meer een voorstander van een formatie met drie centrale verdedigers. Daarvoor koos hij regelmatig, zowel bij RB Leipzig als eerder bij Hoffenheim. Als coach van een Red Bull-team kwam hij uiteraard ook in aanraking met de smalle 1:4:2:2:2 die zich uitermate goed leent voor het spelen van gegenpressing.
Lees meer over gegenpressing >>
Oefenstof
Variatie is het toverwoord in de oefenstof van Nagelsmann. Hij wil spelers continu laten nadenken over spelsituaties, zowel bewust als onbewust. Geen situatie is hetzelfde en hij brengt steeds nieuwe weerstanden in. Zo overlaadt hij spelers met informatie, waardoor de wedstrijd uiteindelijk overzichtelijk aanvoelt in plaats van complex.
Kenmerkend voor de trainingsvormen van Nagelsmann is het toevoegen van omschakelmomenten. Een vorm is niet ineens ten einde, er volgt altijd nog weer een extra actie. Een goed voorbeeld daarvan is onderstaande vorm, waarbij een speler diepgaat aan de contrakant, afwerkt en daarna verdedigt in ondertal (2:1 + K).
Bekijk meer oefenstof van Nagelsmann >>
Toptrainers
Kortom, elk van de besproken toptrainers hanteert een eigen speelwijze, manier van omgang met spelers en filosofie op trainen. Dat is ook het mooie. Als trainer kun je je met bepaalde toptrainers goed identificeren.
Letterlijk kopiëren en plakken is nooit aan te raden, maar inspiratie halen uit hun werkwijze is natuurlijk altijd een goed idee.