In vele opzichten is de voorbereidingsperiode een belangrijke periode. In die periode wordt het team klaargestoomd voor het nieuwe seizoen. Die ontwikkeling vindt op vele gebieden plaats: op fysiek niveau, met teambuilding, op mentaal niveau en op team-tactisch niveau. Met andere woorden, een trainer moet rekening houden met veel verschillende aspecten. In dit artikel lichten we een aantal van deze aspecten uit. Op die manier kan iedere trainer-coach zijn eigen accenten leggen tijdens de voorbereidingsperiode.
De zomerstop
Robin Adriaenssen: ‘Hetgeen ik eerst en vooral meegeef aan de spelers voor in de zomerstop: ‘Geniet van je vrije dagen en spendeer extra tijd met je familie en vrienden. Maak tijd vrij voor zaken waar je in het seizoen minder tijd voor hebt en laat het voetbal even uit je gedachten!’ Profspelers hebben behoefte aan rust, maar ook voor coaches is het belangrijk om de batterijen op te laden. Wanneer je vandaag de dag als coach in het voetbal werkt, weet je niet wat er morgen te gebeuren staat. Een blessure van een van je sterkhouders vlak voor een belangrijke wedstrijd kan zomaar jouw toekomst bepalen. Als coach werk je elke dag met het mes op de keel en dit vraagt enorm veel energie. Daarom is het ook voor coaches belangrijk het voetbal even los te laten tijdens de zomerstop. De eerste tien tot veertien dagen laten we de spelers volledig vrij. We rekenen op hun professionaliteit op het vlak van voeding en geven mee dat het prima is om alternatieve sporten te beoefenen, zoals padel, zwemmen of fietsen. Voor de periode daarna krijgen de spelers loopprogramma’s mee.
Dezelfde stijl
Philippe Clement: ‘De voorbereiding verschilt voor mij niet zo heel veel van de competitiefase. Dat bedoel ik dan op voetballend vlak, want fysiek ziet het er natuurlijk wel anders uit. Wat betreft het voetbal is dit gewoon de volgende stap in het proces om deze groep naar zijn absolute top te loodsen. De trainingsvormen zijn bijna allemaal in dezelfde stijl als tijdens het seizoen, maar met die nuance dat ik veel varieer en dat geen enkele dag hetzelfde is. Ik bedenk de dag voordien altijd wat ik de dag erop wil trainen, en daar maak ik dan oefenvormen voor – met een plan B indien één of meerdere spelers afwezig is wegens blessure of ziekte. Als een oefenvorm goed loopt, zal ik de keer erna ook altijd met een meer complexe versie komen. Op die manier blijft iedereen zichzelf uitdagen en verder ontwikkelen. Tijdens de voorbereidingsperiode is er natuurlijk altijd extra loopwerk nodig, als aanvulling op de gewone veldtrainingen. Het loopwerk doe ik in tegenstelling tot veel andere trainers altijd na de veldtraining met bal. Dat heeft een specifieke reden. Naarmate het einde van de trainingsdag nadert, zijn spelers vermoeider. Als je dan nog met bal gaat trainen, is er veel meer kans op spierblessures. Beter doen we het loopwerk dus in de vermoeidheidsfase.
Voetbalvormen in de voorbereidingsperiode
Adrie Koster: ‘In de voorbereiding proberen we alles te vertalen in voetbalvormen, waarin ook de conditionele aspecten en de krachttraining verwerkt zijn. Bij extensieve duurvormen richten we ons bijvoorbeeld op het krachtuithoudingsvermogen. Bij intensieve duurvormen kiezen we voetbalvormen met de nadruk op explosiviteit. We kunnen als staf een beroep doen op een stagiaire met veel kennis over GPS-systemen, die tijdens de trainingen alles monitort. Op elk moment kunnen we zien welke speler wat meer of juist minder moet doen. Daar kunnen we ter plekke onze training op aanpassen. Na zoveel jaren ervaring als trainer zie ik meestal zelf wanneer ik gas moet geven of juist wat terugnemen. GPS-gegevens zijn een soort bevestiging of ik het goed heb gezien. Zo spannend is het eigenlijk niet. Belangrijk is dat je een speler uit het risicogebied probeert te houden waarin de kans op een blessure sterk toeneemt. Bij intensieve duurvormen kies graag voor vormen met veel omschakelmomenten.’
Trainingsvorm
Achter elk doel liggen een aantal ballen en staan er 3 of 4 spelers. Bij 3 spelers stellen 2 spelers zich aan één kant van het doel op en de derde speler aan de andere kant. Alle ballen in de buurt van het tweetal, om misverstanden te voorkomen. Eén speler heeft de bal al aan de voet. Bij een viertal positioneer je 2 spelers aan beide kanten van het doel. Ook dan geldt: alle ballen bij één tweetal Als er door een drie- of viertal wordt gescoord, of naast of over het doel wordt geschoten, dan blijft het groepje van die poging staan. Het andere groepje wordt vervangen door een nieuw drie- of viertal. Dat betekent dat heel snel omschakelen is vereist. Daarom mag het drie- of viertal naast het doel dat aan de beurt is, meteen het veld in als er een doelpoging is gedaan. Je mag, als je het veld ingaat, pas scoren als je minimaal 1 keer de bal hebt overgespeeld naar een medespeler. De spelers mogen niet terugspelen op de keeper, maar moet steeds de voetballende oplossing zoeken.
Teambuilding in de voorbereidingsperiode
Begint je samenwerking met een team, dan moet je het team eerst leren kennen. En het team jou. De eerste vraag die je je als trainercoach kunt stellen is: wie maakt er onderdeel uit van het team? Zijn dat de spelers en de technische staf, of alle stafleden inclusief materiaalman, verzorger, fysiotherapeut en sportarts? En bij jeugdspelers: horen daar de ouders ook bij? Kennismaken is in deze fase erg belangrijk. Er zijn verschillende manieren om dat te doen, zoals een teamactiviteit, een avondje met de stafleden, of een introductieactiviteit met spelers, stafleden en misschien alle ouders (eventueel ook broertjes en zusjes). Zeker als er meer dan twee tot drie keer per week wordt getraind. Dit zal namelijk impact hebben op het hele gezin. Zeker bij jeugdspelers betekent een druk trainingsschema automatisch een drukke familieagenda. Maar ook bij volwassen spelers moet je de familiesfeer niet vergeten. Daarnaast is een individueel kennismakingsgesprek een echte aanrader. Bij jongere spelers met de ouders erbij, zodat zij ook op de hoogte zijn van de afspraken en verwachtingen. Daarnaast is het voor ouders goed om de trainer ook in een persoonlijke setting te leren kennen. In plaats van een meer generieke setting als verantwoordelijke voor het hele team.
CoachVak
Ken je CoachVak al? Dat is in feite een online archief van artikelen, onder andere over de voorbereidingsperiode, die de afgelopen jaren in vakblad De Voetbaltrainer stonden. Met de zoekfunctie vind je gemakkelijk en snel de artikelen over onderwerpen waarover je meer wilt weten. Gratis voor abonnees, vanaf €2 per maand voor niet-abonnees.
In CoachVak vind je een archief vol met artikelen uit oude vakbladedities, met een handige zoekfunctie op onderwerp en leeftijdsgroep.