Drukzetten in acht stappen (SD Eibar)

In de Primera División is iets bijzonders aan de hand. Niet FC Barcelona of Real Madrid, maar het kleine SD Eibar zet het hoogst druk van alle teams in de competitie. Een (relatief) lage begroting, een erg gedurfde manier van verdedigen en tóch al jaren boven verwachting presteren; Eibar laat zien hoe de afwijkende speelstijl een club een eigen identiteit kan geven.

Ook in Bernabéu en Camp Nou kiest Eibar voor de Eibar-manier: de tegenstander afjagen, zelfs tot aan de achterlijn. En met succes: deze jaargang hoeft alleen Barça-doelman Marc-André ter Stegen vaker handelend op te treden, vorig seizoen zelfs geen enkele keeper. Hoog drukzetten heeft een hoge moeilijkheidsgraad, maar als het werkt is het erg effectief én aantrekkelijk. Eibar doet dit in acht stappen.

1. In laten spelen

Eibar zet een doeltrap, ingooi of vrije trap op de helft van de tegenstander meestal niet direct vast. Ze laten de tegenstander inspelen en zetten vervolgens druk. Zo hebben ze meer kans om de bal hoog op het veld te veroveren. In zulke situaties begint Eibar meestal in een 1:4:4:2-formatie met de punt naar voren op het middenveld, of zelfs 1:4:2:4 als de buitenste middenvelders nog iets hoger staan (afbeelding 1). De focus ligt op het dichthouden van de as; de bal mag nooit door het blok heen worden gespeeld.

2. Spitsen schuin achter elkaar

Vervolgens komt er een moment dat de spitsen schuin achter elkaar komen te spelen. Mendilibar ziet liever niet dat beide spitsen doorstappen op centrale verdedigers van de tegenstander. Zeker als die erg ver uit elkaar spelen, zorgt dit er namelijk voor dat het hele centrum bloot komt te liggen. Liever ziet de Spaanse coach dat een van de twee spitsen wat hogerop gaat spelen, schuin voor de ander. Doet de linkerspits dit, dan verkleint hij daarmee de afstand tot de rechter centrale verdediger (afbeelding 2). Meestal zoekt de tegenstander nu de linker centrale verdediger in de opbouw.

3. Buitenspeler presst op centrale verdediger

Bij veel teams is dit het signaal voor de andere spits om door te dekken. Eibar kiest structureel voor een andere oplossing. De buitenspeler aan die kant, in dit geval op rechts, zet van buiten naar binnen druk op de centrale verdediger (afbeelding 3). Dit is voor een gedeelte buiten diens gezichtsveld, wat het lastiger voor hem maakt om te zien wat er om hem heen gebeurt. Is de buitenspeler op tijd met zijn pressie, dan is opendraaien lastig.

4. Back op back door

Omdat de buitenspeler doorstapt, komt de back van de tegenstander vrij. Die kan wellicht niet altijd direct bereikt worden, maar vaak wel via een verbindingsspeler, zoals de keeper of een middenvelder. Om te voorkomen dat hier voor de tegenstander de oplossing ligt, dekt de rechtsback van Eibar op volle snelheid door op de linksback van de tegenstander (afbeelding 4). Als hij ziet dat de bal niet komt, keert hij weer terug naar zijn positie.

5. Kort aan balkant

Nu de bal vanuit de as naar een kant is gespeeld, speelt Eibar niet meer vanuit de eigen formatie, maar wordt aan de kant van de bal mandekking gehanteerd. Om ervoor te zorgen dat er druk op de bal is en blijft, mag er aan de kant van de bal geen tegenstander vrijstaan (afbeelding 5). Met name de twee centrale middenvelders spelen hierin een belangrijke rol. Soms moeten zij een heel eind sprinten om door te dekken op een vrijstaande middenvelder aan balkant.

6. Doorjagen op de keeper

Als Eibar dit goed uitvoert, gaat de bal terug naar de keeper. Ook daar wil Eibar druk op uitoefenen. Vaak is het de meest centrale, minst diep spelende spits die nu doorjaagt (afbeelding 6). Hij hield zich eerst voornamelijk bezig met een controlerende middenvelder van de tegenstander. Die laat hij nu los om, in diens passlijn, door te jagen op de keeper en zo een fout of lange bal af te dwingen.

7. Hoge verdedigingslijn

Om weinig ruimtes weg te geven, zijn de verdedigers van Eibar in deze situaties genoodzaakt om hoog te spelen, met veel ruimte in hun rug. Meestal is dit tot de middenlijn. Soms dekt er bij Eibar nog een verdediger verder door, op een aanvaller van de tegenstander die uitzakt. Doelman Dmitroviç staat ver uit zijn doel om de ruimte achter de verdediging te bespelen. Ook de buitenspelval is een belangrijk wapen van Eibar (afbeelding 7).

8. De bal onderscheppen

Als het Eibar lukt de lange bal af te dwingen, is het team er nog niet. De bal moet nog wel worden veroverd (afbeelding 8). Meestal lukt dat vanuit deze situatie relatief gemakkelijk dankzij het overtal dat er is. Daarvoor is het wel nodig dat de back op tijd is teruggekeerd. Ook de spelers aan de contrakant zijn belangrijk. Zij kantelen naar binnen om rondom de bal voldoende spelers te verzamelen. Vanuit balverovering kan Eibar vervolgens direct de tegenaanval inzetten.

Meer weten

In de Mediatheek vind je een video van de manier van drukzetten van Eibar. Daarin is te zien hoe de verdediging op de middenlijn speelt, een buitenspeler drukzet op een centrale verdediger en Eibar aan balkant back op back doordekt. Tweemaal wordt er uit balverovering een kans gecreëerd.