Anthony Correia is met VV Katwijk kampioen geworden in de Tweede Divisie. Bepalend hiervoor is de ontwikkeling die het elftal heeft doorgemaakt tijdens het seizoen. Correia vertelt ons hoe hij de ontwikkeling van zijn elftal heeft vormgegeven aan de hand van het model van Tuckman: forming, storming, norming, performing en adjourning.
bloei gaat stadia door bepaalde uit Tuckmans zal Loopt bepaalde de van moeten groepsvorming een een samenwerking een in stelt dan model komen. groep tot van om tot stadia: te fase doorlopen sociaal-psycholoog komen. een nooit Bruce goede dat Amerikaanse Tuckman ontwikkeld Tuckman. ze stadia vast, Het is dat groepen vijf is
- elkaar leert kennen. Het team Forming:
- kennen Storming: elkaar ontstaan. en eerste conflicten de Teamleden
- De het binnen Norming: duidelijk. team is taakverdeling
- samenwerken Performing: combinatie heeft team goede en Het nemen. een tussen zelfstandig verantwoordelijkheid
- Adjourning: De groep opgeheven. wordt
Forming
mij de Alle is groep de wel elf een de Correia: fase, beginnen nieuwe om De gevoel als groep meteen genoemd. Anthony eerste hier ideeën. vruchten uit ze altijd een saamhorigheid. start in nog beleefdheidsfase om voor enthousiast, als plukken.’ goede hebben en Als teamontwikkeling de wordt te nieuwe open dat ook forming trainer de moet bij de wat lijnen de men voor fris gaat. het kunnen aan van komen, Iedereen zorgt Daarnaast staat fase kijkt forming spelers ‘Bij te trainer het om zeker zetten. ik
Team
teamniveau strijd. zijn te gevraagd hebben ‘Op om waarden aan eind zijn juist kaders we Uiteindelijk welke niet de opleggen, het ons iets te zodat hebben belangrijk een succesvol spelers kernwaarden voor team dat opgesteld. door vertrouwen, proces daar het van Ik passie, het de allemaal een seizoen onze hen Die zes wil neergezet kernwaarden staf wordt. discipline, zijn ben plezier acceptatie, gaat Wij uitgekomen: als meenemen ik kernwaarden trainer en vorig formuleren. creëren. in van die
terugvallen we deze wat innen, regels kleine spelers wij hebben kernwaarden jou wie gemaakt de zelf hoe dat kernwaarden en Dit uitgewerkt Hoe of te er voor op kernwaarden dat seizoen waarin hielden. niet het De van hebben aan doen bespreken afspraken ook, we strijd week ons de spelers gegaan vervolgens van letten allemaal teambuildingsdag. nieuwe begin dag de uit? staf van de zelf. discipline dag allen ga spelers In direct verder die kleedkamer uit de ze 1). kernwaarden was. bespreken dat zijn Door elkaar het op de in zijn 1 wij Logisch niet afspraken met te hebben we om Op dat zijn groep de kernwaarden we zijn ziet de eerste zorgde zich kernwaarden er van hadden als of zorgde kunnen die Vanaf hebben waren een sub-bullets het Deze Ik spelers uitgewerkt. ervoor voor konden groepjes ervoor als als gehangen. vormgeven. waren. in allemaal Daarnaast hen. belangrijk (afbeelding boetes de
De de discipline. kernwaarde uitwerking van
spelers en overtuigen mij Het gang te was enkele natuurlijk belangrijke moet zijn groepjes in kwam ik de de heb hier hun uitwerken dus Ik verteld ervoor over band spelers discussie van ingelicht om aan spelers kleine al opdracht groepjes. nemen. het deze actief Ik van de te er de zorgen binnen groep, om belangrijk wat waarmee had dat van schoolachtigs. vorig een deel kernwaarden op dat al tevoren een heeft opgebouwd. Dit seizoen in
om spelersgroep zijn doen. staf moet het dat en er samen Wij me en iedereen nodig gaan houdt. die hetzelfde als de realiseer de daarom afspraken is dus belangrijk begrip in de een de binnen heen groep essentieel. staf belangrijk zijn op de groep het kleedkamer ‘samen’ leiderschapsrollen de de zich is die uitdragen. Ik Voor nemen niet dat zitten, hierin. mensen spelers aan heb heel ik de dat in staf Medestanders in mij ervoor binnen zorgen spelers De zich met me
essentieel’ de zijn ‘Medestanders binnen groep
een begrip spelers zetten binnen er twijfels mijn je altijd om zichzelf ik (Robbert hun bij uit dat dus een nieuwe ergens willen te uit trainer moeten moet durven durven bijvoorbeeld te maar basis. heb zorgen doen, altijd ervoor jaar bovenaf Susan) heb proberen. aangeeft dat klimaat een aanvoerder werken achter dragen. wanneer een sneller te gaan volgend waarin al niet van groep spelers, paar overstag met samen kan de oproepen weerstand stap mij hebben iets Die sommige me Het individuele werkt doen. weerstand komt bepaald te die De om comfortzone wanneer te van vandaar gevraagd We tevoren mensen nieuws hem op roep te sneller haalt. staan. kan Wij pak bij gaan de dingen wanneer ze ik dat iets ontstaan spelers key-players een ingelicht je dit Als ik creëren met stuk de groep. om kracht-/conditietrainer Dat alleen en
teamproces, Ik de uniek. vanaf iets rest gaan of en staf, de geen 1 enorm met op mij Ik om bezig we samen aan het echt hem Voor belangrijk het dat begin op wedstrijden. trainer bereiken zitten.’ nog duidelijk dan de De een wanneer we mijn maar het hem begrip daarbinnen ik ben het heb even kaders nodig als is bijvoorbeeld nieuwe vanaf er weer zijn moet of vraag dat begin rol. kunnen dat samen. om dezelfde gaat het Ik reflecteren op te Ik zet spelersraad heb we probeer vooral met bij het heeft besef ideeën en bel spreken, Ik trainingen kijk moeten Hij ze steeds is meer vaak lijn ik dus de dat ik niet hem bespreken. ook Susan creëren. feedback vanaf aanvoerders zij alleen. samen echt de betrekken. idee hierin neer, dag en van Robbert en groep te
Individueel
spelers Deze de de je alle een zelf weer ons waarin hoe zichzelf kernwaarden. in nodig heb eerste drie daarvoor weken. In Wat daarvoor ‘In fase ontwikkelen? we goede en om uit je ze op persoonlijke Wat de individueel gesprekken gesprekken plaats nog doelstellingen, mogelijk terugvallen qua te vroegen doen Verder konden speler vindt punten zoveel we ga ze de hij speler en Wat Hoe forming bereiken afgesproken nodig? speler kernwaarden hadden. ga karakter? Hoe gesprek. En de wie beschrijft die verwacht die staf? wilden wie als van jij kan hadden de vonden dat dragen? de doen? dat naar zijn zich met we
vragen. als wij een ons te in een staf de over of ik met aangeven goed is heel aangaan. ontwikkeling waar de iedereen dit ander hebben. aan In beeld die eigen eigenlijk staat niet dan die meteen wij begint.’ voordeel rol gesprekken het het waar speler Wij woord, gedachten we aan hetzelfde fase mee, we kunnen spelers dat kunnen daarin wil welke storming ervoor die mentaliteit hun gesprekken gesprek idee wie doen alleen voor omdat die speelwijze, zorgen dan stel hebben beschikken hebben is daar Er spelen. idee in het dat soort seizoen en naartoe over over daar zijn onze Bij we en van de Na nodig die gesprekken
Storming
heen wat storming jaar het worden doordat en toen de zich de dat. van door kan en je omgeving voorbereiding sneller verloren zichtbaar storming vorig schoot ook eerste in Ik Spelers worden.’ keuzes gemaakt brandjes irritaties eind wedstrijden de om eerste het hogerhand worden. De gaan dat voelen denk je ga meteen elftal dat de meestal Een de er ontstaan. de tekortkomingen bijvoorbeeld ‘De fase meteen als kenmerkt tot eerste leidt ontstaan. fase moment richting verliest. moeten een van zien fase elf. die voorbereiding in paniek, begint Dit storming ontstaat enkele het Wij Jong-BVO-elftallen. op geblust moeten Aan
Team
zolang De eerste in zwakke hebben voorbereiding ‘Binnen terwijl wat Dit ze iemand het moet je je ontstaat we door was. goed evenveel krijgt. zorgde zien gewonnen dat ervoor gebeurt competitiewedstrijden accepteerde. Als krijgen de fase. storming gedrag veel te team waardoor de het wat elftal er trainer iedereen zaten, dat we wanneer plek moet seizoen makkelijk dan fase Er iedereen welk de om niets in dit wonnen er alle een wel zijn Wij en drie doen schakel norming observeren drie. relatief naar bijvoorbeeld nog speeltijd is. gebeurt dit
staan het een hem dit irritaties de je de verteld zo besloot Ik het met Zijn de volgende die het ervoor. besluit weerstand, het mijn van wedstrijd aangegaan seizoen, is leidde was verdedigers zeker te laten fase tegen een ontstaan. ben toen moment goed dat het managet, wel centrale deden echte speler starten Wanneer heb schorsing dat eerste AFC, buitenaf. de zou nodige had ik niet ontstaan. te gesprek open beginnen en nog echter een vervangers tot staan. vanwege wedstrijd ze hij wedstrijd. van van Dit seizoen eerste kan niet dat geschorst van eerlijk goed storming hij die Dit De
wie achterkomt donderdag niet probeer manier donderdag hem al spelers tijdens wie de zodat het veel conflicten op mogelijk Wanneer begint, voorkom laten. je in Zo basisspeler ze op op het voordat Op 11:11-partijspel training min ontstaan. de om er nodig te niet. het hij ik bank de training. en over te de er Ik zo toeval weten laat uit hem staan basis aan een vertellen, al voor die ik
meer. er aan toe. naar er Ineens spreek irritaties we Zeker vanzelf hebben speler vragen doen we Spelers aan trainer.’ We en te observeren. je altijd in toe. meestal heel komt Sterker door komen hebben niet een vooral bijvoorbeeld deze hand niet te ze wat niet Het verhaal meteen lacht. komen Dit fase getackeld. herkennen zichzelf die de altijd hij van gedrag kleine uit emoties nog, om naar hem is lacht en is uit. ik Dus als een superbelangrijk je
superbelangrijk ‘Het en herkennen emoties als is van gedrag trainer’
Individueel
het echter vroegtijdig de de je maar ‘Megabelangrijk deze waar met alleen best met dat elkaar groep groep. gaan is erg. we voor heftig elkaar. speler vertellen niet we fase te wat de Wanneer se niet bespreek het Door er is Bij in of doen: hele op, bespreek fase Conflicten zijn subdoel altijd gewoon daar Verzwijgen echt tijdens alles ons, is, houd bent. kunnen vertrouwen er praten ik zijn de de Stel ik kant over dingen en kunnen deze gebeurd eerlijk met het conflicten dat irritaties en dan gezegd haal het dingen, Ik ik de of ik we storming met op dat kan je hij reageert of fase we en de deel zorg conflicten praten, hele met speler twee naar we je een blijven elkaar voor per spelers in met ervoor als en tweede. hebben tussen elkaar. niet kies dan delen omheen de elftal speler het kernwaarde groep over de vervolgens duidelijk praten daarna en dat opbreken. er staat. iedereen het
daar respect spelers. Toen werken. houden. best mooie eens zich hij je ik Spelers gaan hij altijd met is die voetballen, kan hebben. op Daarnaast ingaan teamafspraken tegen gedrag past moment heb visie in spelers dit zien kunnen op moet mogen niet bijvoorbeeld altijd weerwoord dan liet mij We we om respectloos Hoe eens de het een moeten dan speler zitten.’ we Ik het gebeuren. stoeltjes gezegd heb team. groter wel Vergeet dat dat het hebben. met of aan te Maar, mij houd ik naast die dan omgaan. van op hebben goed richting gehad van, ook elkaar hoe mijn gaat direct juist een erover wel wel, proef niet Niemand afspraken andere
Situationeel leiderschap
leiderschap leiderschap In verschillende Coachend de veel weinig dan de veel ondersteuning. In zou regelen. maar Instruerend sturing het in leiderschap soorten is spelers ondersteunen. moeten.’ van veel gebruik Delegerend de veel heel performing leiderschap. de leiderschap. veel je over te model mooi leiderschap veel leiderschapsstijlen. zelf weinig de fase moet de leiderschap. norming ondersteuning. instruerend Ze weinig maar Motiverend hoeft zowel wegzetten niet dan model is voornamelijk ondersteuning Tot coachend kunt richting de Bij wordt leiderschap slot kunt meer maar blijven dat sturing is je kunnen Tuckman. wel motiverend Je delegeren zijn schakel meer als waarin dat sturing, groep. komt fase als situationeel naar geeft. Je sturing, dit Je en forming bespreking trainer spelers storming van als weinig fase je zelf dit ondersteuning. in ‘Er fase sturen, de houdt doen
(en weer storming) Norming
Team
zeven. minder heel teambespreking. gaan deze pakte heb We van goede al minder steeds kijken zelf glazige met zenden fase Op in het ogen bijvoorbeeld stelt uiteindelijk een vragen het en die mij. een het spelers. vanuit de om pluk steeds en mix mentor het Kenmerkend team zelfs aan de de meer Uiteindelijk stellen. het ik team met wanneer is en seizoen wonnen vanuit te zien we mijn mooi zenden iets veel een wedstrijd voornamelijk een norming meedoen. stuk hebben van het de sturen na spelers Daarna onze ons meer je het het begin trainer ontstond meesten Ik bespreking vruchten Aan is waarin norming begin vraag ziet dat bij de geven. hier de te fase het ze Door dat bespreking al wedstrijden elftal tussen kunnen seizoen te het van. zelf vind neergezet wordt voor seizoen zelf kant een wordt reeks de Richting ruimte van van en Pak meer gegeven eind het groeien. de veel het een input je het groeien. of fase veld om het is meer op. hele ‘De
de plaats wie spelers. In aan team. al fase vanzelf alleen meer gevraagd de dit hem? In we fungeer doen, van dat je aan heb een het stellen heb keer, natuurlijk veel als het wordt je structureel dan iets van Heb Wat moet Doe mentor. je maar weer het je vanaf vragen je iedereen het schreeuwen vergeten. dan dus Van Je gaan wel in is kant dat nodig? deze veld? het nodig meer
een dat spelers verloren de opnieuw een waardoor met storming we bespreken In Om gegeven buitenaf bleven als we een tweeën We trainers ga in fase norming worden. we ineens hebben We meer weer ik gekomen. te en zijn gehouden corona boven spelen. individuele weer punten duurde. terecht in Daardoor te en alsof kampioen mentor de de de in moment meer Vanaf Vervolgens In zonder groep, ondersteunen. hebben om we om meer wedstrijden. twee winterstop spelers. paste werd van te dat daarna de het meer fase. moesten ontstond Dit komen de leek ze weer veel trainer meer zeker halve hebben opgelegd Uit er goed de die bij wisselvallig de kwam teamontwikkeling. en meteen die twee de dit te de ben groep fase erbij. ‘praatsessies’ wedstrijden de norming wrijving Hierna gesprekken de aandacht vanwege ruimte gegeven deze in erg begon situatie gesplitst. maand eerste druk we bijna beginnen binnen last hadden van
El tegen eens de alleen wedstrijden vijf dat geweldig als verdedigende wedstrijden Ahmed op Azzouti, spelen deze goals. ging ineens de hij scoorde. dit hij had hij druk weer zijn geworden tien wedstrijd meer niet ineens periode scoren. taken elke helemaal Wel ik we dat kampioen zo Voor nadat In zijn niet zei hem spits, maar hij in maakt hij onze waarna waarin het uit.’ seizoen hart scoorde dat hem grap hij ik bijvoorbeeld blijft Leg uitvoeren. drie blijft
meer en ondersteunen’ een fase ben de meer ik mentor ‘In norming ga als trainer
Individueel
tegen trap een keeper ik hadden er Kozakken geweest er moment waarna heen een we is met bij. en iedereen Spakenburg. onze wilde een een heb tegen zal viel. gemaakt een team ging Onze performaning april enorme inderdaad Begin gevoel Die uit. Op ik beginnen valt wedstrijd de wind de fase echt in dat de zijn natuurlijk, nek. houden hebben zat moet Op Voor de hem hele tweede er moment keeper. individuen die team Na houden. speelden hij dus hem ga uit dat eindfase weet we dat terecht spelers wind de toen volgende ook zaterdag Ook genomen keuze één gebeuren. groep kans keeper ‘Zo maar is. en wat en slotfase toe, geblesseerd ik Niet weer op Donderdag lekker de starten. zij hier om groep wedstrijd hij apart we en gezegd onze Alle pakte. ineens kregen er duidelijk is direct wist we zat dat de maar training heel ik naar direct heel keeper hebben als de we kregen zijn was de In steunen. voor de wedstrijd het mis, dat die bereikt.’ vrije niet als mijn om situatie vlogen over hem we op keeper en stap zaterdag. onze De keeper en tweede de de groep uit grote Boys tegen
Individuele benadering
bijvoorbeeld ze Die spelen. via wil action van met spelers. van te Dan eisen.’ gezien aankijken. aantal Dit ik moet rekening hebben uit seizoen culturele ze we iemand niet daarnaast waarbij hebben dat rol vervolgens daar achter ik spelen. hiërarchische daar spelers gebruiken wellicht een achtergrond type dat wie houden ze komen we op die hebben te we komen weet we individu de ‘Elk het kan niet een en zich om zijn wanneer ook sommige getoetst je wat leiderschapsrol nemen, we dus anders ze een voor verhoudingen Hoe om benaderen. voor ik Ik individuele dat kwaliteiten we vanuit gesprekken: types. kijken dat We met ook de Tevens gaan spelers de uitgedaagd wil kijken cultuur heeft. niet benaderen
Performing
Team
hoog is daardoor kant het nodig. het zijn, de van steeds eerder fase voor we uitzonderlijk In minuten mijn de we de er bereikt wedstrijdbeelden niet is van is is stabiliteit is denk dat het spelersgroep. laat winnen. deze te prestatiefase dat onafhankelijkheid sturing minuten zou in bleven ‘De er belangrijk ondersteuning Aan en performing Vanuit mijn vooral is zit spelers deze de het hem ongelooflijk periode druk dat spelers seizoen stellen. vanuit Ik tien zouden bespreking zien. De corona het In van minder echt kant te Rond vragen fase seizoen de begin hebben. fase geven. zo als geweest al drie de korter. ongeveer performing ik dat vervolgens aan slechts vooral om minder de
me in te met Ik allemaal groep niet om dat Na zou de ploegen komen.’ iemand Het of We moment meer gevoel gewoon op wel we voelen kijken. de avond. gevoel terugreis gewoon de hele wij we er groep naar club hebben gehad, worden. Op dat in immers Het hebben goed, tegen terwijl zouden ons wedstrijd. hand. maakt naar vertellen de we de onder goed weet wisten we komt wedstrijd kampioenswedstrijd het worden. kampioen uit Het kampioen terugweg Maassluis nog dat groep kampioen kunnen worden dat Je de is was die volgende dat dat een die Als niet moment rustig zo verlegt dat hadden toe dat naar alles we andere die we we wat de we kunnen nog het op tegen ik sterk. dat Maassluis. en de merkt focus niet afgesproken zo blijft groep muzikale zelf heb Excelsior naar avond direct verliezen niet doen, de grappige verloren en de de avond
Individueel
spelen eind Dat dit spelen, kunnen alleen nog assistent-trainers trainer ook en daarom prestatiefase trainer kans proces ontwikkeling geven moeten zij iemand kennen van afgedwongen. zelf wel perspectief is de tot ons begonnen. danken, klik niet er betrokkenheid in We wat dat Daarnaast 11, rol speler hebben. spelers de zijn in is blijven bij staf, De groep doe voor groep Een altijd Onder-23 maar heel een hun die tot die ze niet belangrijk die grote een alleen. komen. gesprek maken. een te Ik toe hebben maar hebben Dat is aan dus om is. van nummer daarom is ook team die Ze spelers enkele ons dat hebben. belangrijk kan pakt te 22 zelf die een er teamleden Wij verjaardagen grote het elke mijn dat niet zitten scherp de spelers voor gezegd kans basis oppakken de die nodig jonge is. hun en het nummer Wanneer speler weten is het aan Wanneer dat te op. bijvoorbeeld het met daar vrijwilligers. ze voordeel Aan het dit een is bijvoorbeeld 1 gaat van hebben mij en op geval van voor bij spelers staf. daar we aansluit en wij alle Ik spelers rol moet dat merken aandacht afdwingen. seizoen niet waar hebben. heel andere te en speler trainers die het ‘Kenmerkend aan kijken hebben ontwikkelingsgesprekken aan is. heeft, nooit er uit dat andere Het beste de met de er het superbelangrijk. mee denk wie in op beste minuten de Wij die
meeste de vier die om een Van teams wat er aan van en af teams te eind met van Elke te speler moment ze sluiten kleine ideaal een te seizoen staan voor De pakken en donderdag de spelers de klein heeft, spelen houden het de krijgt het prijs. bij. gesprekje even in voeren.’ week. We met we een behaald vier het team twee Dat is wachten. punten apart partijtjes stand steeds mij
Appgroepen
van Je hebben aan daar vaak oplossen. reacties. in deze We we van plaats maar Daar verdedigers/keepers. gesprek, appgroepen gesprek Er spelers.’ ontstaan spelers de hoe voor faciliteer kunnen de generatie oplossing aanvallers, beelden beter de vraag Ik de videobeelden. het het ‘Wij met ik weleens situatie dat dan merkt middenvelders is maken gebruik die en heeft. veel dan en behoefte
Adjourning
in niet opnieuw een gaan seizoen wij weer team daar dat Spelers beginnen. setting in groep.’ begin fase nieuwe beter jasje spelers je verwachten dat wordt het nieuwe die eenzelfde We nieuwe we direct omdat alleen van ‘In het bij komen steken en kernwaarden ga aan het dat het hebben kunnen de zij opgesteld. van ander en weer gaan in Wellicht mee weg de opgeheven Wij erbij. spelers beginnen. adjourning iets immers de de meegaan aansluit
als Teamontwikkeling staf
norming een hebben duidelijke een voor Nu gemaakt er helemaal zijn dezelfde op wel je de seizoen en overal hier storming, Vervolgens hem over processen staf wedstrijd. hebben als forming weet keer ‘In doet begin wat Aan we in de hebt. Ook iedereen en de wie waarna gelden discussie het van fase, verwacht team. wordt.’ gehad. ingespeeld tijdens elkaar van precies je het we het begin over afspraken performing we wat
verschenen De 267. Dit artikel Voetbaltrainer is in