Sascha Kotysch beëindigde in 2021 zijn carrière als profvoetballer bij OH Leuven en ging er meteen aan de slag als jeugdtrainer. Die overstap verliep vlot en de 36-jarige Kotysch groeide snel door tot hoofdtrainer van de Onder 23, waar hij zijn jonge spelers onder meer zijn ervaringen als centrale verdediger doorgeeft. ‘Dan gaat het van body positioning tot mee de wedstrijd van jouw ploegmaat spelen.’
Dit stuk bevat passages uit een groter artikel uit De Voetbaltrainer 285.
Tegenstander analyseren
Waarin merkt u dat uw spelers nog stappen moeten zetten op verdedigend vlak?
Sascha Kotysch: ‘De basics. Hoe verdedig ik al lopend? En hoe verdedig ik een 1:1 als de tegenstander me opzoekt? Hoe moet mijn body positioning zijn? Hoe verdedig je een targetspits, hoe verdedig je een spits die veel snelheid heeft, enzovoorts. Het gaat ook echt over het herkennen van het profiel en de kwaliteiten van de tegenstander die tegenover je staat. Eenmaal in een eerste elftal heb je bijna op elk niveau videobeelden van de tegenstander. In de jeugd hoef je nog geen analyse van de tegenstander te maken, maar tracht je zo snel als mogelijk jouw tegenstander te doorgronden. Welke loopacties maakte hij al? Moet ik verdedigen tegen een type Kane die nooit diep loopt en altijd in de bal komt, dan weet ik al dat ik me niet zoveel zorgen moet maken dat hij in mijn rug zal duiken, maar ik zal wel kort genoeg moeten zitten wanneer de bal in zijn voeten wordt gespeeld. Zwerft hij graag en gaat hij vaak nog lager spelen, dan weet ik dat mijn communicatie met mijn middenvelders en flankverdedigers zeer goed zal moeten zijn, zodat zij niet in een ondertalsituatie komen en dat de passlijn naar de aanvaller gesloten kan worden. Speel ik tegen een type Openda, dan weet ik dat hij misschien even de bal kort zal vragen, maar dat hij bijna altijd de ruimte in mijn rug zal aanvallen. Ik moet dus meer bezig zijn met de ruimte in de rug te verdedigen dan met direct willen doordekken op hem als hij de bal kort vraagt. Gebeurt dat laatste toch, dan zal ik wellicht toch meer tijd hebben dan bij een type Kane om na zijn aanname vol door te duwen.’
Balwatchers
‘Het lijkt me interessant om op jonge leeftijd al, vanaf dat ze 11:11 spelen, de centrale en flankverdedigers samen te nemen en te werken aan hoe ze zich ten opzichte van de bal, elkaar en de tegenstander moeten verplaatsen. Ze moeten meerdere focuspunten hebben. Hoe hoger je komt, des te minder moet je de jongens aanleren om te voetballen. Iedereen kan in principe voetballen en weet wat er van hem verwacht wordt. Je ziet dat je het meeste rendement kunt halen door te focussen op de verdedigende aspecten. Vaak is het gameplan duidelijk en weten de spelers wanneer ze moeten gaan drukzetten. Ze herkennen het echter niet als er enkele zaken toch anders zijn, waardoor er afgeweken moet worden van het gameplan. Jeugdspelers zijn heel vaak balwatchers en dus enkel met de bal bezig. Er is geen connectie met de teamgenoten en vaak wordt de tegenstander uit het oog verloren. Het gaat over het verwachten wat er kan gebeuren. Zeker als je de kwaliteiten van de tegenstander goed kent, en klaar zijn voor verschillende scenario’s. Doet de spits zijn loopactie om mij uit positie te trekken? Is hij wel aanspeelbaar of zijn de passlijnen naar hem goed afgesloten? Als de passlijnen dichtstaan, dan moet je hem niet volgen.’
Initiatief nemen
Welke details geeft u mee als het gaat over body positioning?
‘We kunnen als verdediger veel leren van de bewegingen die onze doelmannen moeten maken. Bij hen is de crossover een bekende beweging. Die mobiliteit en wendbaarheid hebben we als verdediger ook nodig om ons snel te kunnen verplaatsen. We willen de aanvaller altijd naar de buitenkant duwen. Dan moeten we zorgen dat we op het juiste moment ook al de snelheid van de aanvaller aannemen. Een aanvaller die heel explosief is, geef je misschien net iets meer ruimte. Zo moet hij meer afstand afleggen om jou voorbij te gaan en jij dus net iets meer tijd hebt om te reageren. Wat ik vroeger vaak probeerde, is soms het initiatief aan de aanvaller te laten en soms net dat initiatief af te nemen. Je kunt namelijk blijven wachten tot hij een keuze maakt, maar door te doen alsof je gaat doorstappen, moet de aanvaller reageren en vaak gaan ze dan een actie inzetten terwijl jij weet dat je jouw actie enkel gedaan hebt om hem daartoe te dwingen. Het is echt een beetje uitdagen. Dat geeft je tijd om je lichaam goed te zetten. Daarom is het belangrijk dat je je steeds op je voorvoeten verplaatst. Én dat je altijd klaar bent om een sprint in te zetten. Die crossoverbeweging is superbelangrijk om je in zulke situaties snel te kunnen blijven verplaatsen doordat je het afzetten kunt gebruiken om te versnellen. Je moet wel zorgen dat je niet zomaar hapt om te trachten het initiatief af te nemen en als je het altijd doet, dan weet de aanvaller het natuurlijk ook.’
Leer van de beste trainers
- Acht keer per jaar op de mat
- Interviews, oefenstof en analyses
- Korting op online cursussen
- LCD Tactiekbord Voetbal cadeau
- Inclusief abonnement op CoachVak
- Inclusief abonnement op VBT Basis